Tο συνδικάτο του ΙΓΜΕ (και) για το θέμα του χρυσού

Οι απόψεις του συνδικάτου του ΙΓΜΕ για θέματα μεταλλευτικής πολιτικής και εξορύξεων. Και για το θέμα του χρυσού.
Αχαρναί , 28-3-2013

 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

 

ΣΚΟΥΡΙΕΣ αλήθειες και ψέματα

 

Όλη η ιστορία του τόπου μας, της ανθρωπότητας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την προσπάθεια του ανθρώπου να εντοπίσει και να αξιοποίηση τον πλούτο που κρύβεται μέσα στην γη. Η ανακάλυψη και αξιοποίηση του δεν είναι από μόνες τους απαραίτητο να οδηγούν και στην ευημερία ενός λαού. Το αντίθετο θα λέγαμε στις πιο πολλές περιπτώσεις οδήγησε στην καταπίεση αν όχι στην εξαθλίωση λαών και κρατών.

Τα πρώτα επιστημονικά αποτελέσματα του ΙΓΕΥ (προηγήθηκε του ΙΓΜΕ) αποτέλεσαν την βάση για μεγάλες Eλληνικές και ξένες επενδύσεις στον τομέα της εξορυκτικής βιομηχανίας. Ενδεικτικό είναι ότι από το 1965 μέχρι το 1975 οι εξαγωγές μεταλλευτικών - μεταλλουργικών και λατομικών προϊόντων αυξήθηκαν κατά 1065% με μια μέση μεταβολή +27% το χρόνο και αξία 9 δις δραχμές το 1975.

Σε όλη αυτή την περίοδο η τεράστια ανάπτυξη της μεταλλευτικής βιομηχανίας που έφθασε να αποτελεί ΒΑΣΙΚΌ ΕΘΝΙΚΌ ΠΌΡΟ (το 5% του ΑΕΠ), είχε σαν αποτέλεσμα τεράστια υπερκέρδη για τους επενδυτές, ληστρική αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου με τεράστιες επιπτώσεις στο περιβάλλον, και στην υγεία των μεταλλωρύχων, καθώς και υπερεκμετάλλευση των  εργαζόμενων καθόσον οι περιοχές ανάπτυξης των μεταλλείων - ορυχείων - λατομείων καταντούσαν μονοπαραγωγικές εξαρτώμενες από τους μεταλλειοκτήτες που εξουσίαζαν ολόκληρους νομούς ( π.χ. Φωκίδα, Εύβοια κ.α.).

Στην περίοδο της κρίσης της μεταλλείας όλοι σχεδόν οι επενδυτές εγκατέλειψαν τεράστια χρέη στο Δημόσιο (ΟΑΕ) και περιοχές με περιβαλλοντικές πληγές.

Μετά τις μεγάλες ανατροπές του 1989, οι γενικότερες πολιτικές συγκυρίες σε πανευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο, επηρέασαν αρνητικά την πολιτική αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου με αποτέλεσμα τον περιορισμό και της έρευνας.

Την ίδια περίοδο που το ΙΓΜΕ μηδένιζε τα κονδύλια της έρευνας του ορυκτού πλούτου, οι χώρες με μεταλλευτικό ενδιαφέρον επένδυαν στην έρευνα προκειμένου στην περίοδο της ζήτησης να γνωρίζουν τις πραγματικές δυνατότητες της χώρας. Έτσι το 1999 άρχισε η πολιτική συρρίκνωσης του ΙΓΜΕ, για να καταντήσει σήμερα ΙΓΜΕ(Μ;;;), μέσω της αντισυνταγματικής ΚΥΑ, διακριτό τμήμα του ΕΚΒΑΑ, που ορίζεται ως κέντρο που λειτουργεί στη λογική «κόστους / κέρδους» με 130 απολυμένους - εφέδρους σε σύνολο 280 εργαζόμενων.

Σήμερα κάτω από τις εξαιρετικά αντίξοες οικονομικές συνθήκες της χώρας που επέβαλλε η ξένη και ντόπια τρόϊκα, δεν μπορεί εν ονόματι της αντιμετώπισης της ανεργίας, οποιαδήποτε  επενδυτική πρωτοβουλία να υιοθετείται, χωρίς την ανάλογη επιστημονικά τεκμηριωμένη τεχνοοικονομική και περιβαλλοντική άποψη αρμόδιων φορέων της πολιτείας.

 

Στα πλαίσια αυτά οι εργαζόμενοι στο ΕΚΒΑΑ (πρώην ΙΓΜΕ) αντιμετωπίζουν και την περίπτωση της επένδυσης του Ελληνικού Χρυσού στην Χαλκιδική.

 

Συγκεκριμένα ενώ στην περίπτωση της TVX είχε κληθεί το ΙΓΜΕ να γνωματεύσει για το όλο επενδυτικό σχήμα (άσχετα αν και τότε δεν υιοθετήθηκαν πλήρως οι απόψεις του) δεν συνέβηκε το ίδιο και στην περίπτωση των Σκουριών όπου το όλο σχέδιο προβλέπει την ανάπτυξη ενός μεταλλείου σε μια ευαίσθητη οικολογικά περιοχή και η μόνη εμπλοκή του ΙΓΜΕ περιορίστηκε στην υδρογεωλογική έρευνα από την οποία προκύπτει, ότι το υδατικό ισοζύγιο της περιοχής γύρω από την εκμετάλλευση, θα διαταραχθεί με τον υποβιβασμό της στάθμης των υπόγειων νερών κατά εκατοντάδες μέτρα προκειμένου να λειτουργήσει το μεταλλείο.

Εκτός από τα γενικότερα οικονομικά στοιχεία της επένδυσης που αποτελούν μια λεόντεια συμφωνία υπέρ της Εταιρείας όπως:

 το· οικονομικό σκάνδαλο του αντίτιμου της μεταβίβασης των Μεταλλείων Κασσάνδρας στην Ελληνικός Χρυσός το 2003, όπως αναγνωρίστηκε ακόμα και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

 το· γεγονός ότι η Ελληνική Δημοκρατία προσέφυγε για την ακύρωση της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία επιδίκασε το 2011 πρόστιμο ύψους 15,34 εκατ. ευρώ, αναγνωρίζοντας ότι το ελληνικό δημόσιο υπέστη ζημιά από αυτήν την αγοροπωλησία, πριν ακόμα και από την ενδιαφερόμενη εταιρεία που καλούνταν να πληρώσει.

 η μη· τροποποίηση του μεταλλευτικού κώδικα της χούντας, με αποτέλεσμα η Ελλάδα Να εισπράξει ούτε ΕΥΡΩ από τα δικαιώματα εξόρυξης.

παραμένουν προς διερεύνηση μια σειρά θέματα τεχνικά, περιβαλλοντικά στα οποία το ΙΓΜΕ θα μπορούσε να διατυπώσει άποψη. Και υπάρχουν σοβαρά ερωτηματικά τα οποία μας κάνουν να είμαστε καχύποπτοι πέρα από την γενικότερη αρνητική εμπειρία της μεταλλευτικής δραστηριότητας του παρελθόντος. Ορισμένα από τα θέματα αυτά συνδέονται με :

   την εφαρμογή της· προτεινόμενης μεταλλουργικής κατεργασίας με τη μέθοδο της "ακαριαίας τήξης" (ή flash smelting) της Φινλανδικής εταιρείας Outotec, δεδομένου ότι ακόμη και η ίδια η Οutotec απαριθμεί μια σειρά από σοβαρές αβεβαιότητες για τη βιομηχανική εφαρμογή της μεθόδου στα συγκεκριμένα συμπυκνώματα των Μεταλλείων Κασσάνδρας,

   με την «παγκόσμια· πρωτοτυπία» επεξεργασίας αρσενοπυρίτη σε ένα μεταλλουργικό μίγμα υπερδιπλάσιας περιεκτικότητας σε αρσενικό, περιεκτικότητας πιθανότατα απαγορευτικής για την υγιεινή και την ασφάλεια των εργαζόμενων και των κατοίκων των γύρω περιοχών, δεδομένου ότι ούτε η Κίνα, ούτε ακόμη και η Ναμίμπια δεν επιτρέπουν την επεξεργασία τέτοιων μεταλλουργικών μιγμάτων,

 την· ενδεχόμενη επαναφορά χρησιμοποίησης κυανίου, με σοβαρές συνέπειες στην ποιότητα των επιφανειακών, υπόγειων και θαλάσσιων νερών.

  με την ενδεχόμενη· έως και βέβαιη παρουσία πλατινοειδών (παλλάδιο, πλατίνα) η  εκμετάλλευση των οποίων ανεβάζει αισθητά την προστιθέμενη αξία του μεταλλείου

  τη μη εκπόνηση· Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, όπως απαιτεί η       εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας σε μίας τέτοιας κλίμακας εξόρυξης, σε συνδυασμό με την παραβίαση των περιβαλλοντικών όρων της ΚΥΑ Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων 143088/11/04/2005, όπως άλλωστε διαπίστωσε στις 12-13/5/2010 κλιμάκιο των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος.

 

Η μη εμπλοκή του ΕΚΒΑΑ (πρώην ΙΓΜΕ) στο όλο θέμα μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η Εταιρεία γνωρίζει ότι πυρομεταλλουργική μέθοδος flesh smelting εάν τροφοδοτηθεί με υψηλή περιεκτικότητα σε Αρσενικό θα μολύνει σίγουρα το περιβάλλον αφού αυτό κατανέμεται στα απαέρια, στην σκουριά αλλά και στο προς αξιοποίηση προϊόν με αποτέλεσμα ούτε η επένδυση να είναι οικονομικά βιώσιμη αφού θα χρειασθεί μετά το προϊόν να καθαρισθεί με πολύπλοκες υψηλού κόστους μεθόδους.

Για αυτό παραπέμπει την λειτουργία του εργοστασίου flesh smelting στον 8^ο χρόνο, ενώ η μητρική European Goldfields  σε έκθεση που δημοσιεύτηκε μετά την έγκριση της περιβαλλοντικής μελέτης αποκαλύπτει ευθέως ότι τροποποιεί μονομερώς την εγκριθείσα ΜΠΕ και στην ουσία εγκαταλείπει το εργοστάσιο. Η μόνη λογική εξήγηση είναι ότι η Εταιρεία περιέλαβε το εργοστάσιο για να πάρει την άδεια λειτουργίας (παραγωγή τελικού προϊόντος) και παράλληλα να εμφανίζει μια νέα μέθοδο απαλλαγμένη από την κυάνωση της TVX. Επόμενα για 8 χρόνια η Εταιρεία θα εξαγάγει νόμιμα χρυσοφόρο εμπλούτισμα, χωρίς εγχώρια επεξεργασία που θα έδινε πολλαπλάσια προστιθέμενη αξία.  

Στο εύλογο ερώτημα αν θα ήμασταν υπέρ ή κατά της συγκεκριμένης Επένδυσης θα λέγαμε ότι η τεχνολογία δημιουργεί προβλήματα, αλλά και λύνει προβλήματα και ότι απαιτούνται μελέτες και δοκιμές καθαρισμού πριν την τροφοδοσία του flesh smelting. Ποίος όμως φορέας είναι αξιόπιστος να κάνει αυτού του είδους τις μελέτες όταν το ΙΓΜΕ είναι υπό διάλυση και επίσης ποίος θα ελέγξει τα αποτελέσματα οικονομικά, τεχνικά περιβαλλοντικά ότι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί όπως οι Επιθεωρήσεις Μεταλλείων διαλύονται και οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στα  στοιχειώδη (Ασωπός);

Επίσης θα πρέπει να πάρουμε υπόψη ότι το περίφημο fast track των επενδύσεων δεν εκτιμάει τον κίνδυνο, μετά από μερικά χρόνια εκμετάλλευσης και καταστροφής του περιβάλλοντος, διολίσθησης της τιμής του χρυσού διεθνώς σε επίπεδα που θα καθιστούν μη βιώσιμη την εξόρυξη, οι κάτοικοι και το ελληνικό δημόσιο να βρεθούν αντιμέτωποι με τη γνωστή πρακτική των μεταλλευτικών εταιριών να πτωχεύουν και να εγκαταλείπουν τα μεταλλεία πριν «αναγκαστούν» να το κάνουν στο τέλος των εργασιών τους.

Σε ότι αφορά την εξασφάλιση θέσεων εργασίας, με ικανοποιητικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας και στους εργαζόμενους στα μεταλλεία, η εφαρμοζόμενη πολιτική, τους έχει οδηγήσει στην απαξίωση με την υλοποίηση των επιδοτούμενων από το ΕΣΠΑ προγραμμάτων κατάρτισης δίμηνης διάρκειας για άνεργους, που τα έχουν πληρώσει οι ευρωπαίοι εργαζόμενοι μέσω της φορολογίας για να καρπώνεται ένα σημαντικό ποσοστό της τάξης του 40 -45% η ELDORADO GOLD.

 

Από την άλλη πλευρά θα πρέπει να κάνουμε σαφές ότι διαφωνούμε ριζικά με σκοταδιστικές αντιλήψεις που απορρίπτουν γενικά την αξιοποίηση του Ορυκτού Πλούτου και εν ονόματι οποιουδήποτε κινδύνου επενδυτικού σχεδίου να σταματήσει γενικά η έρευνα του. Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η γνώση είναι δύναμη και με αυτή την έννοια δεν κατανοούμε αντιδράσεις που γίνονται σε κάθε ερευνητικό πρόγραμμα που αφορά τον Ορυκτό Πλούτο, δεδομένου μάλιστα ότι  στην 60χρονη πορεία του ΙΓΜΕ έχει δώσει με επιτυχία ερευνητικά αποτελέσματα που αφορούν την απορρύπανση και την αποκατάσταση μεταλλείων και λατομιών.

 

Τέλος προκειμένου να τοποθετηθούμε για την συγκεκριμένη Επένδυση της Ελληνικός Χρυσός δεν μπορεί να μην παίρνουμε υπόψη τη θέληση της συντριπτικής πλειοψηφίας των κατοίκων της περιοχής όπου αντί για διάλογο και εγγυήσεις, αντιμετωπίζουν το κράτος του Δένδια με τις χουντικής εμπνεύσεως, πρακτικές σύλληψης κατοίκων, λόγω της συμμετοχής τους σε κινητοποιήσεις κατά της επένδυσης, τις «εξαφανίσεις» κατοίκων, τις λήψεις DNA από πολίτες της περιοχής παρά τη θέλησή τους με μόνη αιτιολογία ότι εκφράστηκαν δημόσια κατά της επένδυσης, τη ρήψη δακρυγόνων μέσα σε σχολεία και την κλήση σε απολογία στην αντιτρομοκρατική υπηρεσία σε 15χρονες μαθήτριες, σε παράβαση κάθε νομιμότητας. Ανάπτυξη με ΜΑΤ και τρομοκρατία δεν γίνεται, δεν μπορεί με την ΑΝΕΡΓΙΑ να εκβιάζεται η κοινή λογική, η επιστήμη και η έρευνα.

Το Συνδικάτο έχει πάγια θέση την εντατικοποίηση της έρευνας του Ορυκτού Πλούτου και την αξιοποίηση του προς όφελος του λαού και του τόπου. Για όλους τους λόγους που προαναφέραμε λέμε ΟΧΙ στο συγκεκριμένο επενδυτικό σχέδιο, συμπαραστεκόμαστε σε όσους αγωνίζονται για μια αξιοποίηση του Ορυκτού Πλούτου με τις προϋποθέσεις που αναφέραμε.