Ηρωας επί σκηνής
Γεννημένος στη Νιγηρία το 1938, ο Fela Kuti θεωρείται ένας από τους πιο ταλαντούχους καλλιτέχνες στη μουσική ιστορία της Αφρικής.
Τραγουδιστής, στιχουργός, τρομπετίστας, σαξοφωνίστας και γενικά ένα ανήσυχο πνεύμα που άφησε τη δική του σφραγίδα ως ένας μεγάλος μουσικός επαναστάτης. Αλλά πάνω απ’όλα, ο Kuti ήταν ένας αυθεντικός ρήτορας και πολιτικός. Μέσα από τη μουσική και τον στίχο του κατάφερνε να περνάει μηνύματα αφύπνισης, οργής και αντίδρασης, δίνοντας στο λαό του τη σιγουριά ότι μπορεί να υπάρξει λύση, μπορεί να υπάρξει αντίδοτο στην παρακμή κι όλα αυτά σε μια χώρα όπου η ελπίδα αποτελούσε μια σπάνια πολυτέλεια.
Κάθε στίχος του μια διαμαρτυρία και κάθε νότα μια παρακίνηση. Μέσα από jazz, funk και παραδοσιακό Αφρικανικό beat, ο Kuti ερμήνευε με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο τις πολιτικές του απόψεις, την ιδεολογία και την αμέριστη αγάπη που έτρεφε για το λαό του.
Γεννημένος από γονείς της φυλής Yoruba, ο Kuti έμαθε από νωρίς να μάχεται για τα δικαιώματα των ταλαιπωρημένων ανδρών και γυναικών σε ένα σκληρό και αδιάλλακτο καθεστώς και σε μια εποχή όπου ο λαός της Νιγηρίας διψούσε για έναν ήρωα.
Μουσική και Πάνθηρες
To 1958 o Fela εστάλη στο Λονδίνο για να σπουδάσει φαρμακευτική, όπου όμως ματαίωσε τα σχέδια των γονιών του αποφασίζοντας να σπουδάσει μουσική στο Trinity College of Music. Εκεί δημιούργησε το πρώτο μουσικό του σχήμα, τους Koola Lobitos, παίζοντας σε ρυθμούς Afrobeat, σε ένα μοναδικό μουσικό πάντρεμα Αμερικανικής jazz και Αφρικανικού beat. Το 1961 παντρεύεται την πρώτη του γυναίκα, Remilekun Taylor (Remi) όπου αποκτούν 3 παιδιά. Λίγα χρόνια αργότερα ο Fela θα βρεθεί με την μπάντα του στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου και ανακάλυψε το κίνημα Black Power, την ισχυρή και εκρηκτική ιδεολογία των Μαύρων Πάνθηρων που στιγμάτισε τον Fela, επηρεάζοντας τη μουσική και την πολιτική του ιδεολογία για το υπόλοιπο της ζωής του.
Επιστρέφοντας στη Νιγηρία το 1970, ιδρύει την εταιρία Kalakuta Republic, στούντιο ηχογραφήσεων αλλά και μια μορφή κοινότητας για τα μέλη της οικογένειάς του και του συγκροτήματος, που αποτελούντο από μουσικούς, τραγουδίστριες και χορεύτριες απίστευτης ομορφιάς και χορευτικής κίνησης, ξεκινώντας από κει και έπειτα μια τρελή ανοδική πορεία προς την επιτυχία και δημιουργώντας ένα θρύλο γύρω από το όνομά του. Το 1977 κυκλοφόρησε το άλμπουμ “Zombie”, ένα άλμπουμ άμεσα απευθυνόμενο στα πρόσωπα των εξαπατημένων στρατιωτών της Νιγηρίας, που χάνουν τον εαυτό τους, υπακούοντας στις σκοτεινές διαταγές διεφθαρμένων στρατηγών και πολιτικών. Η αναπάντεχη επιτυχία του άλμπουμ έμελλε να εξοργίσει την κυβέρνηση σε τέτοιο βαθμό, όπου ξεκίνησε μια σειρά επιθέσεων κατά του Fela, προσπαθώντας διακαώς να διασύρουν το όνομά του με οποιοδήποτε κόστος.
Αδιαλλαξία εκ κυβερνήσεως
Το πιο συγκλονιστικό γεγονός στη ζωή του Fela, αυτό που τον ώθησε ακόμα περισσότερο να επαναστατήσει γεμίζοντας τον με απέχθεια απέναντι στη βαρβαρότητα της τότε κυβέρνησης, ήταν το 1977, όταν Νιγηριανοί στρατιώτες, κάτω από τις διαταγές ενός στρατηγού ονόματι Obasanjo, εισέβαλαν στο σπίτι του Fela, βασάνισαν και κακοποίησαν τον ίδιο και την οικογένειά του, βίασαν τις γυναίκες και πέταξαν την ηλικιωμένη μητέρα του από το παράθυρο, με αποτέλεσμα να υποκύψει αργότερα στα τραύματά της. Επίσης, έκαψαν την εταιρία και το στούντιο, καταστρέφοντας ολοσχερώς το μουσικό εξοπλισμό και τις ηχογραφήσεις τους συγκροτήματος. Η κίνηση αυτή της κυβέρνησης να του κλείσει το στόμα φοβούμενη τη μεγάλη δημοτικότητά του, είχε ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που αναμενόταν. Ο Fela δεν έδειξε αδυναμία, δεν έδειξε φόβο ούτε και υποχώρησε στα πιστεύω του. Απλά δίπλα στην οργή προστέθηκε η αίσθηση της απότομης ωρίμανσης και “ενηλικίωσης” ενός αιώνιου εφήβου όπως ήταν ο Fela. Το 1978 προβαίνει σε μια αυθόρμητη και αμφιλεγόμενη πράξη ενάντια στο απεχθές κατεστημένο, αποφασίζοντας να παντρευτεί και τις 27 χορεύτριες και τραγουδίστριες της μπάντας, μαρκάροντας έτσι την επέτειο εισβολής του στρατού στην κοινότητα του.
Με την επανάσταση του 1979, όπου ο λαός πήρε την εξουσία στα χέρια του, ο Kuti ξεκίνησε τη δική του πολιτική καμπάνια με το κόμμα “MOVEMENT OF THE PEOPLE” (ΜΟP). Το στρατιωτικό καθεστώς ήρθε ξανά στην εξουσία το 1983, όπου την ίδια χρονιά ο Kuti συνελήφθη και καταδικάστηκε σε 5 χρόνια φυλάκιση. Απελευθερώθηκε το 1986, τρία χρόνια αργότερα, όταν και πάλι άλλαξε η κυβέρνηση.
Ο Fela συνέχισε να κυκλοφορεί άλμπουμ αλλάζοντας για άλλη μια φορά το όνομα της μπάντας σε Egypt 80, κάνοντας άφθονες πετυχημένες περιοδείες σε Ευρώπη και Αμερική, εξακολουθώντας ταυτόχρονα να είναι πολιτικά ενεργός. Το 1986, συμμετείχε στη συναυλία της Διεθνούς Αμνηστείας στο New Jersey, παρέα με τον Bono, τον Carlos Santana και τους Neville Brothers.
Η αρχή του τέλους
Από το 1990 και μετά ο Fela σταμάτησε να κυκλοφορεί άλμπουμ και αποσύρθηκε σε μια πιο ήρεμη ζωή, με τις φήμες να πληθαίνουν ότι πάσχει από μια σοβαρή και ανίατη ασθένεια στην οποία αρνιόταν οποιαδήποτε ιατρική βοήθεια. Το ΑΙDS, το οποίο είχε πάρει τερατώδεις διαστάσεις τη δεκαετία του ’90 είχε χτυπήσει και τη δική του πόρτα. Το 1997 υπέκυψε στην ασθένεια, αφήνοντας πίσω του πάνω από 80 μουσικά άλμπουμ, συνεντεύξεις και αναμνήσεις από έναν μεγάλο μουσικό ήρωα, έναν απελευθερωμένο και εκσυγχρονιστικό πολιτικό, που αφιέρωσε τη ζωή του και το πνεύμα του στο δοκιμαζόμενο λαό της Νιγηρίας.
Χωρίς να διαθέτει ουτοπιστικές απαιτήσεις, γνωρίζοντας καλά ότι ο κόσμος δεν μπορεί να αλλάξει σε μια μέρα, ο Fela κατόρθωνε έτσι ταπεινά και περήφανα να προσφέρει την ψυχή του μέσα από τη μουσική, κάνοντας τον κόσμο να χαμογελά και να χορεύει, ξυπνώντας αρχέγονα ένστικτα και μακρινές αναμνήσεις μιας ενωμένης φυλής.
Αμαλία Χατζηκώστα
asante
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου