Τέσσερι​ς ερωτήσεις στην Κομισιόν για την εξόρυξη χρυσού στη Χαλκιδική

Γραφείο Κρίτωνα Αρσένη
Ευρωβουλευτή και υποψήφιου με τον ΣΥΡΙΖΑ
Αθήνα, 20 Μαΐου 2014

Τέσσερις ερωτήσεις στην Κομισιόν κατέθεσε ο ευρωβουλευτής και υποψήφιος με το ΣΥΡΙΖΑ, Κρίτων Αρσένης, σχετικά την παράνομη λήψη γενετικού υλικού από κατοίκους της Χαλκιδικής που μετέχουν στον αγώνα κατά τις εξόρυξης χρυσού στις Σκουριές, τη ρύπανση των υπόγειων υδάτων, την αποστράγγιση του Στρατωνικού όρους και τη λειτουργία εργοστασίων εμπλουτισμού και αποθήκευσης επικίνδυνων και τοξικών ουσιών σε Ολυμπιάδα και Στρατώνι.

 Με αφορμή την κατάθεση των ερωτήσεων ο Κρίτων Αρσένης δήλωσε τα εξής:

 «Για επτά ολόκληρες ώρες προσπάθησε να αποσιωπήσει παράνομα το υπουργείο Εσωτερικών την ανατροπή μιας πολιτικής ορόσημο της κυβέρνησης, ενός προσωπικού στοιχήματος του κ. Σαμαρά. Για επτά ώρες είχαμε ελάχιστη ενσωμάτωση των εκλογικών αποτελεσμάτων του Δήμου Αριστοτέλη, του Δήμου όπου πραγματοποιείται η καταστροφική εξόρυξη στις Σκουριές. Για επτά ώρες τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας πανηγύριζαν στα κανάλια τη νίκη του κ. Πάχτα ως δείγμα αποδοχής της εξόρυξης. Όσο κι αν την αποσιωπούν όμως, η πραγματικότητα δεν αλλάζει. Με 51,1% και από τον πρώτο γύρο, οι πολίτες του Δήμου Αριστοτέλη επέλεξαν την ανατροπή και καταψήφισαν την εξόρυξη χρυσού επιλέγοντας τον υποψήφιο που αναδείχτηκε μέσα από δημοψήφισμα του κινήματος στις Σκουριές, Γιάννη Μίχου.

Τώρα είναι η κυβέρνηση που σιωπά. Η διαδικασία εξόρυξης χρυσού στις Σκουριές είναι παράνομη και παράλογη. Θα οδηγήσει στην αποστράγγιση του υδροφόρου ορίζοντα εώς 140 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, προκειμένου να αλεστεί το βουνό για να εξορυχτούν ελάχιστα γραμμάρια χρυσού ανά τόνο χώματος, ενώ θα εκλύονται 3.000 με 4.000 τόνοι τοξικής σκόνης κάθε ώρα.

Προχώρησα σε ακόμη τέσσερις καταγγελίες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δυναμώνοντας τη φωνή του κινήματος, της νομιμότητας και της κοινής λογικής στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.»

 Οι ερωτήσεις αφορούν στην παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων εξαιτίας της μη καταστροφής γενετικού υλικού που έχει ληφθεί από πολίτες, παρότι αποδείχθηκε μη χρήσιμο για την συγκεκριμένη έρευνα και της διατήρησής του επ’ αόριστο από τις ανακριτικές αρχές καθώς και εξαιτίας της λήψης γενετικού υλικού από πολίτες που δεν είναι κατηγορούμενοι. Επιπλέον, τίθεται υπόψη της Κομισιόν η παραβίαση της οδηγίας 2000/60/ΕΚ για τα ύδατα και της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ περί οικοτόπων εξαιτίας της ρύπανσης των υδάτων με αρσενικό στα χωριά Νεοχωρι και Ολυμπιάδα καθώς και εξαιτίας της αποστράγγισης του υδροφόρου ορίζοντα του ορεινού όγκου του Στρατωνικού έως 140 μέτρα κάτων από την επιφάνεια της θάλασσας, που εντάσσεται σε ειδικό καθεστώς προστασίας. Τέλος, θίγεται το θέμα της παραβίασης της Οδηγίας “SEVESO II” καθώς στις άδειες λειτουργίας των εργοστασίων εμπλουτισμού και αποθήκευσης επικίνδυνων και τοξικών ουσιών σε Ολυμπιάδα και Στρατώνι, τα συμπυκνώματα δεν χαρακτηρίζονται ως «τοξικά και επικίνδυνα» και δεν προβλέπονται ειδικά μέτρα υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων και των περιοίκων και προστασίας του περιβάλλοντος όπως προβλέπει η Οδηγία “SEVESO II”. Ο δε χειρισμός των συμπυκνωμάτων γίνεται χύδην σαν να ήταν αδρανή (άμμος ή χαλίκι) και αποθηκεύονται σε πρόχειρα εκτεθειμένα στέγαστρα. Επιπλέον, η χωροθέτηση των εργοστασίων εμπλουτισμού έχει γίνει χωρίς να ληφθεί υπόψη το άρθρο 12 της Οδηγίας “SEVESO II” όσον αφορά στις αποστάσεις ασφαλείας από οικισμούς, οδικό δίκτυο, χώρους αναψυχής, με αποτέλεσμα οι εγκαταστάσεις να λειτουργούν σαν εν δυνάμει τοξικές ‘βόμβες’ για την ευρύτερη περιοχή.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο των ερωτήσεων

 1) Παράνομη λήψη γενετικού υλικού από κατοίκους της Χαλκιδικής που μετέχουν στον αγώνα κατά τις εξόρυξης χρυσού στις Σκουριές

 Αντιδράσεις έχει προκαλέσει η διάταξη της ανακρίτριας Πολυγύρου που ζητά τη λήψη γενετικού υλικού (DNA) στο πλαίσιο της υπόθεσης «Λάκκος Καρατζά» από 23 πολίτες της Χαλκιδικής, προκειμένου τα δείγματα αυτά να συγκριθούν με γενετικό υλικό που βρέθηκε στο πλαίσιο άλλης ξεχωριστής υπόθεσης (εμπρησμός του εργοταξίου της «Ελληνικός Χρυσός» στις Σκουριές τον περσινό Φεβρουάριο).

Πληροφορίες επίσης αναφέρουν ότι το DNA που έχει ληφθεί από δεκάδες άλλους πολίτες της Χαλικιδικής επίσης στο πλαίσιο της θεσης «Λάκκος Καρατζά» δεν έχει καταστραφεί μετά τη διασταύρωση με τα στοιχεία της υπόθεσης, αλλά έχει κρατηθεί και χρησιμοποιείται στο πλαίσιο της δεύτερης υποθεσης του εργοταξίου στις Σκουριές. H διάταξη προκάλεσε νομικές αντιδράσεις, ενώ κάτοικοι της Χαλκιδικής διαμαρτυρήθηκαν έξω από το δικαστικό μέγαρο του Πολυγύρου. Οι πολίτες που κλήθηκαν να δώσουν DNA δεν είναι κατηγορούμενοι και δεν ασκήθηκε ποτέ ποινική δίωξη εναντίον τους για τον εμπρησμό στο εργοτάξιο των Σκουριών. Άρα δεν έχουν πρόσβαση στη δικογραφία. Οι πολίτες υποστηρίζουν ότι η κλήση αυτή αποσκοπεί στη δημιουργία τράπεζας γενετικού με σκοπό τον εκφοβισμό των πολιτών που μετέχουν στον αγώνα κατά τις εξόρυξης χρυσού στις Σκουριές. Νομικοί κύκλοι υποστηρίζουν ότι επιχειρείται παράνομη συνένωση των δύο δικογραφιών και επέκταση της δίωξης. Όπως ισχυρίζονται, πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικές υποθέσεις, για τις οποίες σχηματίστηκαν δύο εντελώς διαφορετικές δικογραφίες. Με βάση τα ανωτέρω, ερωτάται η Επιτροπή:

 Αποτελεί παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων:

1) η μη καταστροφή γενετικού υλικού που έχει ληφθεί από πολίτες στο πλαίσιο μίας συγκεκριμένης υπόθεσης όταν έχει αποδειχθεί μη χρήσιμο για την συγκεκριμένη έρευνα και η διατήρησή του επ’ αόριστο; 2) η λήψη γενετικού υλικού από πολίτες που δεν είναι κατηγορούμενοι για μία συγκεκριμένη υπόθεση;

2) Ρύπανση υπόγειων υδάτων στη Β.Α Χαλκιδική από τις δραστηριότητες της "Ελληνικός Χρυσός"

Η προβλεπόμενη από την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων λιθογόμωση της στοάς του μεταλλείου «μαύρων Πετρών» στη Χαλκιδική που έγινε με μεταλλευτικά απόβλητα της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός τα οποία περιέχουν αρσενικό και άλλα βαρέα μέταλλα, θέτει σε άμεσο κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Οι λιθογομωμένες με αδρανή υλικά στοές παρουσιάζουν προβλήματα έκλυσης αρσενικού, γεγονός που επιβάλλει συνεχή παρακολούθηση και έλεγχο. Κατ’ επανάληψη έχουν επισημανθεί περιστατικά ρύπανσης των υδάτων με αρσενικό στα παρακείμενα χωριά (Νεοχωρι, Ολυμπιάδα κ.α.)

 Με βάση τα παραπάνω ερωτάται η Επιτροπή:

-Είναι σε γνώση της το συγκεκριμένο περιστατικό;

-Θεωρεί ότι η ρύπανση των υπογείων υδάτων από τις δραστηριότητες της Ελληνικός Χρυσός συνιστά παραβίαση της οδηγίας 2000/60/ΕΚ;

-Προτίθεται να ζητήσει από τις ελληνικές αρχές στοιχεία για τυχόν ενέργειες και ελέγχους που έχει διενεργήσει για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας στις παρακείμενες περιοχές;


3) Αποστράγγιση του Στρατωνικού όρους από τις δραστηριότητες της "Ελληνικός Χρυσός"

 Στα πλαίσια των δραστηριοτήτων της Ελληνικός Χρυσός ΑΕ στις Σκουριές Χαλκιδικής εντάσσεται και η κατασκευή συνδετήριας στοάς Μαντεμ-Λάκου Ολυμπιάδας μήκους 8800 μ. Η στοά αυτή διαπερνά το Στρατωνικό όρος, που ανήκει στο δίκτυο ΝΑΤURA 2000. Οι εργασίες διάνοιξης της στοάς έχουν εδώ και λίγο καιρό σταματήσει λόγω έκλυσης υδάτων που σύμφωνα με πληροφορίες φτάνει και τα 300 κυβικά την ώρα, φαινόμενο που η Ελληνικός χρυσός αδυνατεί να αντιμετωπίσει. Η εξέλιξη αυτή συνεπάγεται την ταχύτατη και άμεση αποστράγγιση του ορεινού όγκου του Στρατωνικού, που εντάσσεται σε ειδικό καθεστώς προστασίας.

 Με βάση τα παραπάνω ερωτάται η Επιτροπή:

-Είναι σε γνώση της το συγκεκριμένο περιστατικό;

-Θεωρεί ότι η αποστράγγιση του Στρατωνικού όρους από τις δραστηριότητες της Ελληνικός Χρυσός συνιστά παραβίαση της οδηγίας 2000/60/ΕΚ για τα ύδατα και της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ περί οικοτόπων;

-Προτίθεται να ζητήσει από τις ελληνικές αρχές στοιχεία για τυχόν ενέργειες αναφορικά με το εν λόγω περιστατικό;

 4) Η άδεια λειτουργίας των εργοστασίων εμπλουτισμού και αποθήκευσης της Hellas Gold σε Ολυμπιάδα και Στρατώνι παραβιάζει την Οδηγία “SEVESO II”


Στις 19/12/2012 εγκρίθηκε από το ΥΠΕΚΑ, «άδεια λειτουργίας του εργοστασίου εμπλουτισμού μικτών θειούχων μεταλλευμάτων στην περιοχή της Ολυμπιάδας». Αντίστοιχη έγκριση δόθηκε για τη λειτουργία των εγκαταστάσεων εμπλουτισμού και αποθήκευσης του Στρατωνίου. Τα παραγόμενα και αποθηκευόμενα υλικά είναι αποδεδειγμένα τοξικά και επικίνδυνα, ταξινομούνται με βάση τον κανονισμό της Ε.Ε. CE 1272/2008 (CLP) και υπάγονται στην κατηγορία ‘πολύ τοξικά’ και ‘τοξικά’ του άρθρου 20, Παράρτημα Ι, Μέρος 2, της Οδηγίας “SEVESO II”. Τα παραγόμενα και αποθηκευόμενα υλικά εμπλουτισμού της Ολυμπιάδας (πυρίτες) υπάγονται επιπλέον στην κατηγορία ‘εύφλεκτα’ του άρθρου 20, Παράρτημα Ι, Μέρος 2, της Οδηγίας “SEVESO II” αφού ταξινομούνται σαν «αυταναφλέξιμα» σύμφωνα με το άρθρο 87 παρ. 3 του Κώδικα Μεταλλευτικών & Λατομικών Εργασιών. Είναι πρώτη ύλη τροφοδοσίας (καύσιμο, 40% περιεκτικότητα σε θείο) καμίνων παραγωγής διοξειδίου του θείου και από αυτό θειικού οξέος. Οι ποσότητες αποθήκευσης υπερβαίνουν κατά πολύ τα όρια που αναφέρονται στο άρθρο 20, Παράρτημα Ι, Μέρος 2, της Οδηγίας “SEVESO II” και μάλιστα υπόκεινται στην στήλη 2 (άρθρο 8) που απαιτεί εφαρμογή πλήρων μέτρων ασφαλείας.


Παρόλαυτα, στις άδειες λειτουργίας τα συμπυκνώματα δεν χαρακτηρίζονται ως «τοξικά και επικίνδυνα» και δεν προβλέπονται ειδικά μέτρα υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων και των περιοίκων και προστασίας του περιβάλλοντος όπως προβλέπει η Οδηγία “SEVESO II”. Ο δε χειρισμός των συμπυκνωμάτων γίνεται χύδην σαν να ήταν αδρανή (άμμος ή χαλίκι) και αποθηκεύονται σε πρόχειρα εκτεθειμένα στέγαστρα. Επιπλέον, η χωροθέτηση των εργοστασίων εμπλουτισμού έχει γίνει χωρίς να ληφθεί υπόψη το άρθρο 12 της Οδηγίας “SEVESO II” όσον αφορά στις αποστάσεις ασφαλείας από οικισμούς, οδικό δίκτυο, χώρους αναψυχής, με αποτέλεσμα οι εγκαταστάσεις να λειτουργούν σαν εν δυνάμει τοξικές ‘βόμβες’ για την ευρύτερη περιοχή.


Ερωτάται η Επιτροπή: Παραβιάζει η άδεια λειτουργίας των εργοστασίων εμπλουτισμού και αποθήκευσης της Hellas Gold σε Ολυμπιάδα και Στρατώνι την Οδηγία “SEVESO II”; Είναι υποχρεωμένη η ελληνική διοίκηση να ανακαλέσει την άδεια λειτουργίας και να εφαρμόσει τις διατάξεις της ανωτέρω οδηγίας;