40 χρόνια πριν, λίγες ώρες πριν την καταστολή της φοιτητικής εξέγερσης της 17ης Νοεμβρίου 1973

ΔΥΟ ΕΠΕΤΕΙΑΚΑ ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

του Γιάννη Κύρκου Αικατερινάρη

αρχιτέκτονα

 

Δυο σημαντικά ψηφίσματα εκδόθηκαν από αρχιτέκτονες της Θεσσαλονίκης την παραμονή και λίγες ώρες πριν την καταστολή της εξέγερσης στα Πολυτεχνεία, την 17^η του Νοέμβρη 1973.

Το ένα αφορούσε στην πολιτική κατάσταση της χώρας και στη συμπαράσταση των αρχιτεκτόνων της πόλης στους εξεγερμένους φοιτητές και το δεύτερο κατάγγειλε την απειλούμενη καταστροφή του αρχαιολογικού χώρου (Οκτάγωνου) της πλατείας Ναυαρίνου, στη Θεσσαλονίκη, όπου άρχισε ...ανέγερση πολυόροφης οικοδομής!

Το πρώτο ψήφισμα υπέγραψαν οι αρχιτέκτονες-εκπρόσωποι του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης ύστερα από συνεδρίαση στο γνωστό, από τις πολλές και καλές εκδηλώσεις του, εντευκτήριο της οδού Προξένου Κορομηλά 17. Αυτοί ήταν η αείμνηστη Νέλλη Ζαχαριάδου-Τσόκου, που δίδασκε Πολεοδομία, οι Κική Καυκούλα και Αναστασία Λαδά, που ακολούθησαν αργότερα ακαδημαϊκή καριέρα στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΑΠΘ, οι συμφοιτητές των δύο τελευταίων Παρασκευάς Μιμίδης, Πέτρος Δεβολής και Μιχάλης Χατζόπουλος, σύζυγος μετέπειτα της Α. Λαδά και πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης, οι Χρήστος Κουλουκούρης  και Γιάννης Αικατερινάρης, που  υπήρξαν μέχρι την κήρυξη της δικτατορίας επιμελητές, στην έδρα του Ν. Μουτσόπουλου, ο πρώτος,  και του Δ. Φατούρου, ο δεύτερος, και ο Αντώνης Μητρόπουλος απόφοιτος του Μετσοβείου Πολυτεχνείου.

Η διαγραμμένη υπογραφή ανήκε σε μετέπειτα καθηγητή της Πολυτεχνικής Σχολής, την οποία απέσυρε, τότε, για προσωπικούς λόγους.

Το δεύτερο ψήφισμα υπέγραψαν, μεταξύ των άλλων, πολλοί καθηγητές της Αρχιτεκτονικής (Αθήνας και Θεσσαλονίκης) και δύο Ακαδημαϊκοί (ο αείμνηστος Γιώργος Λάββας και ο Νίκος Μουτσόπουλος). Το αποτέλεσμα της ενέργειας υπήρξε καθοριστικό για την διάσωση του μνημείου, καθώς έγινε ανάκληση της οικοδομικής αδείας και σταμάτησε η ...ανοικοδόμησή του! Τα πέλματα μάλιστα της θεμελίωσης, που οι κατασκευαστές πρόλαβαν και «έρριξαν, αφαιρέθηκαν πριν λίγα χρόνια και σήμερα το σημαντικότερο τμήμα του Γαλεριανού συγκροτήματος στην πλατεία Ναυαρίνου σώθηκε και κοσμεί τη Θεσσαλονίκη, τεκμηριώνοντας την ιστορία της. Ας ελπίσουμε ότι ανάλογη τύχη θα έχουν και τα βυζαντινά ευρήματα στη στάση Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης!

Όπως και τότε, μετά τα γεγονότα της 17ης Νοεμβρίου 1973, η Δημοκρατία -έστω και με τα σημερινά προβλήματά της- μπήκε στο δρόμο της αποκατάστασής της, αλλά παράλληλα η Ιστορία και ο Πολιτισμός κέρδισαν μια σημαντική μάχη!