Στην Ιερισσό, ο χρυσός μερικών είναι δυστυχία για τους άλλους
30 Αυγούστου 2013
Ρεπορτάζ:
Εδώ και πάνω από ένα χρόνο, οι κάτοικοι
του μικρού ελληνικού παραθαλάσσιου θέρετρου διαμαρτύρονται ενάντια στην
κατασκευή ανοικτού ορυχείου. Μια κινητοποίηση για το περιβάλλον που
καταστέλλεται βίαια από την αστυνομία.
Της MARIA MALAGARDIS
Στη
Ιερισσό, το beach bar είναι μια στρατηγική θέση. Όχι απαραίτητα για να
φλερτάρεις με τους Σέρβους ή τους Βούλγαρους τουρίστες που έρχονται σ’ αυτό το
μικρό παραθαλάσσιο θέρετρο της βόρειας Ελλάδας, αλλά πιο συγκεκριμένα, για να
συναντήσεις τους μάρτυρες της βίας που, εδώ και πάνω από ένα χρόνο, έχει
αλλάξει την ζωή τους σ’ αυτό το μικρό χωριό των 3.000 ψυχών.
«Καλώς ήλθατε στη Χαλκιδική! Σ’ αυτό το μέρος, πρέπει να ξεχάστε ότι ξέρατε για την δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα» λέει με μια έμφαση, σχεδόν οξύθυμη, ο Βασίλης Τζιμούρτος. Μη βασίζεστε στο ντύσιμο που έχει εκείνη την ήμερα, μια Κυριακή του Αυγούστου στο Beach Bar, ο δικηγόρος Βασίλης Τζιμούρτος που εμφανίζεται με ένα μάλλον κολακευτικό μαγιό και γυμνασμένο σώμα. Ο νεαρός δικηγόρος ξέρει να πηγαίνει πέρα απ’ τα φαινόμενα. Αν και στη διάρκεια του καλοκαιριού η Ιερισσός μπορεί να παρουσιάζει τη εικόνα μιας γλυκιάς και ανέμελης ζωής, στη πραγματικότητα αυτή η εικόνα καρτ ποστάλ είναι παραπλανητική.
«Κάτω από αυτές τις ομπρέλες, λέει ο δικηγόρος δείχνοντας με μια σαρωτική κίνηση την μεγάλη παραλία της Ιερισσού, μπορείτε να συναντήστε ανήλικα παιδιά που κρατήθηκαν από την αστυνομία κρυφά, γυναίκες που χτυπήθηκαν ενώ διαδήλωναν ειρηνικά, ή ακόμα και τους συζύγους τους και τα αδέλφια τους, που εξαναγκάστηκαν να δώσουν το DNA τους, με τους μπάτσους να τους κρατούν το σαγόνι, ενώ δεν είχαν καμία κατηγορία εναντίον τους. Αυτό είναι παράνομο,» αναφέρει ο ίδιος, αδιάφορος για τους θαμώνες με τις σαγιονάρες και τα παρέο που κινούνται γύρω του.
Ακριβώς απέναντι από το φυλάκιο που βρίσκεται ο Παναγιώτης, τον Απρίλιο τοποθετήθηκε ένα τεράστιο πανό: ο Αστερίξ κι ο Οβελίξ καλωσορίσουν τους επισκέπτες «στο τελευταίο γαλατικό χωριό». Στο ρόλο των Ρωμαίων, βρίσκονται φυσικά η αστυνομία και το ελληνικό κράτος. Όμως, ο πραγματικός εχθρός των ανυπότακτων Γαλατών της Ιερισσού ονομάζεται Eldorado Gold. Αυτή η πολυεθνική καναδική εταιρία με έδρα στο Βανκούβερ, έχει αποκτήσει τα μεταλλευτικά δικαιώματα εκμετάλλευσης του υπεδάφους 317 τετραγωνικών χιλιομέτρων της περιοχής, που υπάρχει ένας θησαυρός: ο χρυσός. Αρκετές χιλιάδες τόνοι, σύμφωνα με ορισμένες μελέτες. Ο θησαυρός είναι θαμμένος κάτω από το βουνό που κατεβαίνει στη θάλασσα, ακριβώς πάνω από την Ιερισσό.
Βεβαίως,
οι εμπειρογνώμονες της Eldorado Gold παρουσίασαν μελέτες, καθησυχαστικές,
τονίζοντας τις περιορισμένες επιπτώσεις στο περιβάλλον και προτείνοντας μια νέα
μέθοδο εξόρυξης, "η οποία, όμως, ποτέ δεν έχει δοκιμαστεί σε ανοικτή
εξόρυξη" βεβαιώνει ο Βασίλης Τζιμούρτος. "Ισχυρίζονται ότι οι
τοξικές σκόνες θα περιοριστούν, όμως εδώ αισθανόμαστε τις επιπτώσεις των ανέμων
από τη Σαχάρα! αναφωνεί η Ειρήνη Μάρκου, που έχει ένα μικρό ξενοδοχείο στην
Ιερισσό. Η αλήθεια είναι ότι αυτή η περιοχή, που ζει από τον τουρισμό και τη
γεωργία, θα καταστραφεί. Το νερό δεν θα είναι πόσιμο, το έδαφος θα είναι
δηλητηριασμένο, όπως και το γάλα, και τα κοπάδια μας. Όσο θα αναπνέω, θα
αγωνιστώ για να αποτρέψω την καταστροφή μας», συμπληρώνει αυτή η κομψή
κυρία, την οποία μπορούμε πιο εύκολα να την φανταστούμε να παίξει μπριτζ
παρά να σκαρφαλώνει σ’ένα οδόφραγμα.
«Δεν
είμαστε πολεμοχαρείς αναρχικοί, σαν αυτούς που βλέπουμε στις διαδηλώσεις στην
Αθήνα. Είμαστε ήσυχοι άνθρωποι, και μέχρι τώρα δεν είχαμε αντισταθεί στις
αρχές. Για μας, όλα αυτά είναι καινούργια: η σκέψη της αντίστασης, άλλα και να
μας χτυπάν με εντελώς αυθαίρετο τρόπο»
τονίζει ο Ιωσήφ, ένας μπακάλης που από την αρχή της διαμαρτυρίας έγινε ένας
ακτιβιστής blogger, που μαγνητοσκοπεί όλες τις αυθαιρεσίες της αστυνομίας και
τις δημοσιεύει στην ιστοσελίδα του. «Ποτέ οι εκπρόσωποι της Eldorado Gold
δεν θέλησαν να συζητήσουν μαζί μας. Κάνουμε διαδηλώσεις και μας χτυπούν, μας
συλλαμβάνουν, μας τρομοκρατούν. Ένα παιδί 19 ετών έμεινε μια ολόκληρη νύχτα στα
χέρια της αστυνομίας που τον έπαιζε «πινγκ πονγκ»: τον πετούσαν σαν μπάλα
μεταξύ τους, ο καθένας με τη σειρά του», φωνάζει ένας σαραντάρης που
ομολογεί πως δεν είχε ποτέ πολιτική σχέση με την οικολογία.
Πέρα
από τη αντιπαράθεση των εμπειρογνωμόνων όσον αφορά τις πραγματικές επιπτώσεις
της εξόρυξης, η βία της αστυνομίας σοκάρισε ακόμα και τους πιο μετριοπαθείς.
Και η διαδικασία απόκτησης των δικαιωμάτων της εκμετάλλευσης έχει ενισχύσει τις
υποψίες για ένα παιχνίδι σκιών που θυσιάζει τους κατοίκους για πιο ισχυρά
συμφέροντα. Το 2002, μια άλλη καναδική εταιρεία, η TVX, η οποία είχε τότε τα
εκμεταλλευτικά δικαιώματα της περιοχής, δηλώνει ξαφνικά πτώχευση. Ένα χρόνο
αργότερα, το ελληνικό κράτος αγοράζει πίσω τις άδειες της εταιρίας υπό πτώχευση
για 11 εκατομμύρια €, ποσό εμφανώς υποτιμημένο. Στην συνέχεια, τα ξαναπουλάει
στη ίδια τιμή, μια συναλλαγή χωρίς κέρδος, σε μια εταιρία, την Hellas Gold, που
δημιουργήθηκε λίγες μέρες νωρίτερα από τον διάσημο Έλληνα μεγιστάνα, τον Φώτη
Μπόμπολα. Χωρίς δημόσιο διαγωνισμό προσφορών. Η συναλλαγή θα καταδικαστεί το 2008
από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εν τω μεταξύ, η Hellas Gold έχει απορροφηθεί από την
Eldorado Gold, η οποία κατέχει πια το 95 % του κεφαλαίου. Το υπόλοιπο παραμένει
στη κατοχή του βιομηχάνου Μπόμπολα, που είναι επίσης μεγιστάνας στα έργα
υποδομής.
Από
τον Οκτώβριο του 2012, οι αντίπαλοι του νέου σχεδίου άρχισαν να διαμαρτύρονται
με πορείες στο βουνό, οι οποίες έχουν κατασταλεί με βία, μετατρέποντας το δάσος
σε πεδίο μάχης. Οι διαδηλωτές αντέδρασαν πολύ γρήγορα. «Με άδεια χέρια ή με
πέτρες, απέναντι στις δυνάμεις της αστυνομίας, που φορούσαν τις
περισσότερες φορές κουκούλες, και που μας πετούσαν δακρυγόνα πριν να μας
χτυπήσουν» τονίζει ο Ιωσήφ. Στη συνέχεια, στις 17 Φεβρουαρίου, άγνωστοι
κουκουλοφόροι μπήκαν στο εργοτάξιο της Eldorado Gold και έκαψαν το εξοπλισμό.
Σε απάντηση, τα ΜΑΤ έκαναν εισβολή στη Ιερισσό, πραγματοποιώντας συλλήψεις την
νύχτα, μπροστά στα βλέμματα των τρομοκρατημένων οικογενειών. Οι περισσότεροι
από τους συλληφθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι, αλλά τέσσερις κάτοικοι εξακολουθούν
να είναι στη φυλακή από τον Απρίλιο.
«Θέλουν
να μας κάνουν να σωπάσουμε τρομοκρατώντας μας. Αλλά οι εκφοβισμοί τους έχουν
τον αντίθετο αποτέλεσμα. Είμαστε πιο ενωμένοι από ποτέ. Άνθρωποι που δεν είχαν
μιλήσει ποτέ μεταξύ τους, ανακάλυψαν μια νέα μορφή αλληλεγγύης» σημειώνει η Λόλα, μια όμορφη μελαχρινή
37 ετών, που κι αυτή κακοποιήθηκε από την αστυνομία στη διάρκεια μιας πορείας
γυναικών στο βουνό στις 12 Μαΐου.
«Τον
κατηγορούν για συμμετοχή στη επίθεση στις εγκαταστάσεις της Eldorado Gold τον
Φεβρουάριο, αναστενάζει η γυναίκα του. Φυσικά, είναι αντίθετος με το σχέδιο,
αλλά η μοναδική δικαιολογία που βρήκαν είναι οι αναπάντητες κλήσεις που
λάμβανε ο Γιάννης στο κινητό του εκείνη τη ημέρα. Ήμασταν στην εκκλησία και
ήταν η μικρότερη κόρη μας, που είχε μείνει στο σπίτι, που προσπαθούσε να
επικοινωνήσει μαζί μας. Είναι εύκολο να το αποδείξουμε και ο παπάς ήρθε να
μαρτυρήσει ότι ήμασταν στη εκκλησία. Αλλά αρνούνται να τον απελευθερώσουν,
ακόμη και με εγγύηση. Λες και θα έφευγε εγκαταλείποντας την δουλειά του και την
οικογένεια του με τρία παιδιά»,
απελπίζεται η Ελένη που φαίνεται ζορισμένη, εξαντλημένη που διαχειρίζεται μόνη
της το τυροκομείο, με τους 20 υπαλλήλους του και τους 150 παραγωγούς γάλακτος.
Ο
εγγονός του, που ονομάζεται κι αυτός Δημήτρης, είναι ένας λιγομίλητος έφηβος.
Με έναν πατέρα στη φυλακή και ένα ποινικό μητρώο, απειλή για τους ευπαθείς
ώμους του, είναι δύσκολο να είναι εντελώς ανέμελος. «Είναι καλό παιδί,
σπουδάζει στο μοναδικό επαγγελματικό λύκειο στην Ελλάδα εξειδικευμένο στα
τυροκομικά. Αλλά αυτό κινδυνεύει να το κλείσουν γιατί το κράτος έκανε περικοπές
σε όλες τις επιδοτήσεις για στο όνομα των μέτρων λιτότητας που επιβάλλει
η Ευρώπη. Στην Ελλάδα, οι ηγέτες μας έχουν μια περίεργη αίσθηση των προτεραιοτήτων»
αναστενάζει η Ελένη που δηλώνει πιο αποφασισμένη από ποτέ «να
καταπολεμήσει αυτή την θεσμοθετημένη αδικία».
Ο χρυσός του δάσους των Σκουριών (που
σημαίνει σκουριές στα Ελληνικά) ήταν ήδη γνωστός στην εποχή του Μεγάλου
Αλεξάνδρου. Αλλά στη αρχαιότητα, πίστευαν επίσης στου μύθους. Όπως σ’ αυτόν του
Βασιλιά Μίδα, ο οποίος κέρδισε την εύνοια του Διονύσου. Ο θεός του κρασιού
πρότεινε στο βασιλιά της Φρυγίας να του πραγματοποιήσει την πιο ακριβή του
επιθυμία. «Να μετατρέπεται σε χρυσάφι οτιδήποτε αγγίζω» ζήτησε τότε ο
Μίδας. Αλλά, ενώ στην αρχή ενθουσιάστηκε βλέποντας ότι όλα τα αντικείμενα
γίνονταν χρυσάφι, γρήγορα απογοητεύτηκε: δεν μπορούσε ούτε να φάει, ούτε να
πιει. Και πεινασμένος παρακάλεσε τον θεό να τον απαλλάξει απ’ αυτό το
καταραμένο δώρο που τον έκανε μεν πλούσιο, αλλά απειλούσε να τον σκοτώσει.
http://www.liberation.fr/monde/2013/08/30/a-ierissos-le-bon-or-des-uns-fait-le-malheur-des-autres_928389
«Καλώς ήλθατε στη Χαλκιδική! Σ’ αυτό το μέρος, πρέπει να ξεχάστε ότι ξέρατε για την δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα» λέει με μια έμφαση, σχεδόν οξύθυμη, ο Βασίλης Τζιμούρτος. Μη βασίζεστε στο ντύσιμο που έχει εκείνη την ήμερα, μια Κυριακή του Αυγούστου στο Beach Bar, ο δικηγόρος Βασίλης Τζιμούρτος που εμφανίζεται με ένα μάλλον κολακευτικό μαγιό και γυμνασμένο σώμα. Ο νεαρός δικηγόρος ξέρει να πηγαίνει πέρα απ’ τα φαινόμενα. Αν και στη διάρκεια του καλοκαιριού η Ιερισσός μπορεί να παρουσιάζει τη εικόνα μιας γλυκιάς και ανέμελης ζωής, στη πραγματικότητα αυτή η εικόνα καρτ ποστάλ είναι παραπλανητική.
«Κάτω από αυτές τις ομπρέλες, λέει ο δικηγόρος δείχνοντας με μια σαρωτική κίνηση την μεγάλη παραλία της Ιερισσού, μπορείτε να συναντήστε ανήλικα παιδιά που κρατήθηκαν από την αστυνομία κρυφά, γυναίκες που χτυπήθηκαν ενώ διαδήλωναν ειρηνικά, ή ακόμα και τους συζύγους τους και τα αδέλφια τους, που εξαναγκάστηκαν να δώσουν το DNA τους, με τους μπάτσους να τους κρατούν το σαγόνι, ενώ δεν είχαν καμία κατηγορία εναντίον τους. Αυτό είναι παράνομο,» αναφέρει ο ίδιος, αδιάφορος για τους θαμώνες με τις σαγιονάρες και τα παρέο που κινούνται γύρω του.
Ο
Αστερίξ κι ο Οβελίξ εναντίον των Ρωμαίων
Άλλα
έχει στο μυαλό του. Την άνοιξη, οι δρόμοι της Ιερισσό είχαν κατακλυστεί από
δακρυγόνα. Τα ΜΑΤ έριξαν δακρυγόνα ακόμα και στο σχολείο. Ένα μωρό 10
μηνών, έπαθε ασφυξία και εισήχθη επειγόντως στο νοσοκομείο. Από τότε, κανένας
αστυνομικός δεν τολμάει να εμφανιστεί στο χωριό. Άλλωστε αστυνομικό τμήμα δεν
υπάρχει πια: κάηκε τον Μάρτιο. Σε κάθε είσοδο της Ιερισσού, σε πρόχειρα
φυλάκια, οι κάτοικοι παρακολουθούν, μέρα-νύχτα, κάθε πήγαινε-έλα. «Αν
οι μπάτσοι εμφανιστούν, θα δώσουμε σήμα κινδύνου. Όλες οι καμπάνες στις
εκκλησίες θα χτυπήσουν και ο κόσμος θα βγει στους δρόμους για να εμποδίσει την
αστυνομία να μπει στην Ιερισσό» εξηγεί ο Παναγιώτης, ένας πενηντάρης με
φανέλα που σήμερα φυλάει σκοπιά στην είσοδο του χωριού. Ο γιος του, 26
ετών, είναι φυλακισμένος από τις αρχές Ιουλίου «χωρίς να στέκεται καμιά
κατηγορία» τονίζει ο Παναγιώτης, ρουφώντας το τσιγάρο του και σημειώνει πως
«μέχρι τώρα, εδώ κι ένα χρόνο, έχουν ανακριθεί συνολικά περίπου 200 άτομα».
Ακριβώς απέναντι από το φυλάκιο που βρίσκεται ο Παναγιώτης, τον Απρίλιο τοποθετήθηκε ένα τεράστιο πανό: ο Αστερίξ κι ο Οβελίξ καλωσορίσουν τους επισκέπτες «στο τελευταίο γαλατικό χωριό». Στο ρόλο των Ρωμαίων, βρίσκονται φυσικά η αστυνομία και το ελληνικό κράτος. Όμως, ο πραγματικός εχθρός των ανυπότακτων Γαλατών της Ιερισσού ονομάζεται Eldorado Gold. Αυτή η πολυεθνική καναδική εταιρία με έδρα στο Βανκούβερ, έχει αποκτήσει τα μεταλλευτικά δικαιώματα εκμετάλλευσης του υπεδάφους 317 τετραγωνικών χιλιομέτρων της περιοχής, που υπάρχει ένας θησαυρός: ο χρυσός. Αρκετές χιλιάδες τόνοι, σύμφωνα με ορισμένες μελέτες. Ο θησαυρός είναι θαμμένος κάτω από το βουνό που κατεβαίνει στη θάλασσα, ακριβώς πάνω από την Ιερισσό.
Μόλις
9 χλμ. από αυτό το θέρετρο, η Eldorado Gold θέλει να κατασκευάσει ένα
ανοιχτό ορυχείο με 700 μέτρα διάμετρο, με στοές που μερικές φορές θα είναι κάτω
από την επιφάνεια της θάλασσας, και μια σήραγγας που θα διασχίζει το περίφημο
σεισμικό ρήγμα που προκάλεσε την ολοκληρωτική καταστροφή του χωριού το 1932. Κι
αυτό δεν είναι ο μόνος κίνδυνος όπως σημειώνουν αρκετοί επιστήμονες που
υποστηρίζουν τους κατοίκους στον αγώνα τους.
Πρόβλημα
1ο: Είναι το ανοιχτό ορυχείο που θα σηκώνει 3.000 τόνους τοξικής
σκόνης ανά ώρα. Πρόβλημα 2ο: οι πολλοί λάκκοι του δάσους των Σκουριών
πιθανόν να μολυνθούν από τα απόβλητα του εργοστασίου της επεξεργασίας του
πολύτιμου μετάλλου. Όμως, οι πηγές νερού του δάσος αυτού τροφοδοτούν ολόκληρη
την Χαλκιδική.
Υπόνοιες
για τη διαδικασία απόκτησης (του μεταλλείου)
«Η
Ελλάδα δεν θα κερδίσει ούτε μια δεκάρα από την εκμετάλλευση αυτού του ανοιχτού
ορυχείου, εκτός από λίγες θέσεις εργασίας και φόρους, η συλλογή των οποίων
είναι μια πασίγνωστη εθνική αδυναμία,
αγανακτεί ο Β. Τζιμούρτος. Αλλά, πράγματι, ποιό πρότυπο ανάπτυξης θέλουμε
για τη χώρα μας; Να ικανοποιήσουμε τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα των πολυεθνικών
εταιριών, που, όπως η TVX, μπορούν να τα μαζέψουν σε μια μέρα, αφήνοντας
απλήρωτους τους υπαλλήλους τους και ένα καταστραμμένο
περιβάλλον;»
Για
απόδειξη, αρκεί να πάμε στο γειτονικό χωριό, στο Στρατώνι, επίσης δίπλα στη
θάλασσα, όπου γίνονταν το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της TVX και που τώρα
κυριαρχεί η Eldorado Gold. Βεβαίως, η εταιρία επιδοτεί σπίτια για τους
υπάλληλους της, που είναι με το μέρος της. Αλλά, μετά από μερικά χρόνια
εκμετάλλευσης, η παραλία είναι μια εγκαταλειμμένη λωρίδα βρώμικης άμμου και το
χωριό έχει εικόνα ερήμωσης σε αντίθεση με την λαμπρότητα της Ιερισσού.
«Θέλουν
να μας κάνουν να σωπάσουμε τρομοκρατώντας μας»
Η
Λόλα εργάζεται στο τυροκομείο του Σταθώρη λίγο έξω από το χωριό. Ο ιδρυτής
αυτής της επιτυχημένης μικρής επιχείρηση, ο Γιάννης Σταθώρης είναι μια
προσωπικότητα στη Ιερισσό. Στα τέλη του 2010, μπήκε στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες
με το μεγαλύτερο φρέσκο κατσικίσιο τυρί όλων των εποχών: 937 κιλά! Ο
"έπαινος" βρίσκεται στη σωστή θέση, δίπλα από μια σειρά θρησκευτικές
εικόνες που φωτίζεται από ένα κερί στον τοίχο του γραφείου του, στον πρώτο
όροφο του τυροκομείου. Κρίνοντας από τη μεγάλη φωτογραφία που τον δείχνει στο
πλευρό της γυναίκας του, Ελένης, ο Γιάννης δείχνει ένα καλό παιδί με ειλικρινές
χαμόγελο. Από τις 10 Ιουλίου είναι στη φυλακή.
Καθισμένος
στο ίδιο γραφείο, ο πατέρας του Γιάννη μας δείχνει το βαθούλωμα που άφησε στο
θώρακα του το χτύπημα ενός αστυνομικού με κλομπ. «Στης 10 Ιουλίου, ο γιος
μου είχε κληθεί στο δικαστήριο, λέει. Όταν ξαφνικά ανακοίνωσαν ότι θα
τον κρατήσουν και θα τον φυλακίσουν, θύμωσα. Τότε, οι αστυνομικοί όρμισαν και
με χτύπησαν. Δέχτηκα τρία χτυπήματα στο θώρακα, δεν μπορούσα να
αναπνεύσω. Και ο 17χρονος εγγονός μου διαμαρτυρήθηκε και τον συνέλαβαν. Τον
άφησαν ελεύθερο το απόγεμα της ίδιας μέρας, άλλα του απήγγειλαν κατηγορίες. Σε
ποια δημοκρατία ζούμε; Ξυλοδέρνουν ηλικιωμένους και δικάζουν παιδιά!»
επαναστατεί ο γέρο Δημήτρης, που δεν μπορεί πια να κρατήσει τα δάκρυά του. Την
πρώτη φόρα που επισκέφτηκα τον Γιάννη στη φυλακή, είχα προετοιμαστεί.
Είχα σκληρύνει την καρδιά μου. Αλλά όταν τον είδα ανάμεσα σε πραγματικούς
εγκληματίες, όταν έμαθα ότι ήταν στο ίδιο κελί με δέκα κατηγορούμενους για
κακουργήματα, κατέρρευσα. Δεν του αξίζει τέτοια μεταχείριση» ψιθυρίζει ο
γέρος, που υπενθυμίζει ότι την ήμερα που φυλάκισαν τον γιο του, το δικαστήριο
άφησε ελεύθερο με εγγύηση έναν άντρα που κατηγορείται για το βιασμό ενός
τετράχρονου κοριτσιού.
«Ένα
κλίμα θεσμοθετημένης αδικίας»
Αλλά
σε μια χρεοκοπημένη χώρα, μερικές φορές είναι δύσκολο να αντισταθεί κανείς στην
γοητεία του χρήματος. Στην Μεγάλη Παναγιά, που βρίσκεται πάνω από την Ιερισσό,
οι αντίπαλοι του ανοικτού ορυχείου χρυσού συγκεντρώνονται στο Café Style που
είναι σκαρφαλωμένο σ’έναν απότομο δρόμο του ορεινού χωριού. Μήπως είναι τα
σύννεφα στις βουνοκορφές που κρύβουν τον ήλιο; Η ατμόσφαιρα φαίνεται ακόμα πιο
σκοτεινή. Η Έλλη είναι μια λεπτή κοπέλα που μιλάει με χαμηλή φωνή. «Εδώ, η
Eldorado Gold έχει καταφέρει να χωρίσει το χωριό. Πρόσφερε καμιά εκατοστή
θέσεις εργασίας και πολλές υποσχέσεις. Μερικοί δωροδοκηθήκαν» λέει.
Η Έλλη, 33 ετών, δεν μπορεί να ξεχάσει εκείνο το βράδυ του καλοκαιριού όταν
αρκετοί εργαζόμενοι της Eldorado Gold μπήκαν στο σπίτι της. «Είχαν πιει, με
πέταξαν στο πάτωμα και με κλώτσησαν στο στομάχι και στο κεφάλι, με έβρισαν, και
ανάμεσα τους βρίσκονταν και συγγενείς, άτομα από την οικογένεια μου. Όταν
συναντιόμαστε τώρα, αλλάζουν πεζοδρόμιο», λέει η κοπέλα, της οποίας η
καταγγελία παραμένει χωρίς συνέχεια μέχρι σήμερα, παρά το ιατρικό πιστοποιητικό
που εκδόθηκε μετά την επίθεση. «Και είμαστε εμείς οι τρομοκράτες, σύμφωνα με
την ελληνική τηλεόραση; λέει ξαφνικά ένας άντρας στο καφενείο. Τα μέσα μαζικής
ενημέρωσης μας αποκαλούν κακοποιούς, αλλά ποιος είναι ο μέτοχος του Mega TV, το
κύριο κανάλι της ελληνικής τηλεόρασης; Ο Φώτης Μπόμπολας! Έχει επίσης μια
εφημερίδα, το Έθνος. Έχει παντού υποστηρίξεις». Ο Θεόδωρος Καραβασσιλικός την
ακούει κουνώντας το κεφάλι του. «Είναι η επιστροφή των σκοτεινών χρόνων. Εγώ
έζησα τον εμφύλιο πόλεμο, αμέσως μετά από την Κατοχή, αναστενάζει ο γέρος.
Γεννήθηκα το 1940. Ο πατέρας μου ήταν κομμουνιστής αντιστασιακός. Τον σκότωσαν,
στην συνέχεια σκότωσαν την μητέρα μου και τον μεγάλο μου αδελφό. Ήμουν 7 χρονών
όταν με φυλάκισαν. Δεν φανταζόμουνα ποτέ πως θα ξαναζήσω εκείνες τις στιγμές»
λέει.
Ο
γέρο-Θεόδωρος πέρασε δέκα ημέρες στο νοσοκομείο στις αρχές Ιουλίου. «Μετά
από μια διαδήλωση κατά την εξόρυξη, οι αστυνομικοί με έριξαν κάτω και μου
πάτησαν τα χέρια και τους αστραγάλους, πηδώντας πάνω μου με τις μπότες τους.
Στην συνέχεια, μου πέρασαν χειροπέδες και με πήγαν στο αστυνομικό τμήμα, από
όπου πήγα κατευθείαν στο νοσοκομείο» περιγράφει με τόνο ουδέτερο. Είναι
ένας όμορφος γέρος, σβέλτος ακόμα, με αστραφτερά μάτια. «Σ’ αυτό το δάσος,
φώναξε ξαφνικά, γνωρίζω κάθε γωνιά, κάθε δέντρο. Έχει μια μοναδική βιοποικιλότητα.
Εγώ, δεν πάω στο γιατρό, εκεί επάνω βρίσκω ότι χρειάζομαι για να θεραπευτώ.
Μόλις μπαίνω στο δάσος, αισθάνομαι πως ξανανιώνω».
Το
δάσος των Σκουριών είναι ο κρυμμένος θησαυρός της περιοχής. Οι καταρράκτες
αναβλύζουν μέσα από μια πλούσια βλάστηση, ρυάκια γλιστρούν ανάμεσα σε λουλούδια
και νούφαρα. Ένα μαγευτικό σκηνικό όπου πρέπει κανείς τώρα να περπατάει κρυφά
στα μονοπάτια, ψιθυρίζοντας, για να μη τραβήξει την προσοχή των άντρων της
Eldorado Gold, που παραμονεύουν για τυχόν ανεπιθύμητες παρουσίες στο έδαφος
«τους». Επίσης είναι πανταχού παρόντες σε δημοτικούς δρόμους μέσα στο δάσος,
καθόλου ευγενικοί, ποτέ δεν χαιρετάν τους επισκέπτες, αλλά τους ακολουθούν από
κοντά με αυτοκίνητο, και τους φιλμάρουν επιδεικτικά με μια κάμερα.
«Δεν
με νοιάζει!» λέει με θυμό ο Ιωσήφ, ο
μπακάλης-blogger. Μόλις σταμάτησε το κόκκινο αγροτικό αυτοκίνητό του μπροστά σ’
ένα μεγάλο σεληνιακό ξέφωτο που αποτελεί μια ανοιχτή πληγή στη μέση του δάσους.
«Έκοψαν όλα τα δέντρα! Ωστόσο, δεν έχουν ακόμη την άδεια για την αποψίλωση
στο μέρος αυτό. Έγινε μια καταγγελία και υποτίθεται ότι πρέπει να περιμένουν
την απόφαση του δικαστηρίου», λέει με θυμό, αδιαφορώντας για τις μαύρες
σιλουέτες που συνεχίζουν να τον παίρνουν με την κάμερα πίσω του.
Φεύγοντας
από τη δασική έκταση, πρέπει να περάσουμε ακόμα από ένα τελευταίο έλεγχο. Από
έναν αστυνομικό αυτή τη φορά. Η αστυνομία δεν θέλει μόνο να δει τα χαρτιά, αλλά
και να τα πάρει για καταγραφή. «Εντελώς παράνομα, όταν δεν υπάρχει υποψία
για παράβαση» σύμφωνα με τους δικηγόρους των αντιτιθέμενων, που
υπενθυμίζουν ότι πήραν την ταυτότητα της Naomi Klein «για σαράντα λεπτά»
κατά την επίσκεψη της, τον Ιούνιο. Η διάσημη Καναδή ακτιβίστρια και συγγραφέας
του «No Logo» και «Το Δόγμα του σοκ» ετοιμάζει ένα ντοκιμαντέρ γι’ αυτούς
που αγωνίζονται ενάντια στην Eldorado Gold. Καναδοί βουλευτές έχουν επίσης
κινητοποιηθεί και η Διεθνής Αμνηστία πρέπει να δημοσιεύει το Νοέμβριο μια
έκθεση σχετικά με τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αφορούν αυτόν
τον αγώνα.
Στις
αρχές Ιουλίου, μια θεατρική πράξη: η Eldorado Gold ανακοινώνει ξαφνικά ότι
θέλει να κάνει μια παύση και να επιβραδύνει τις δραστηριότητές της στον τομέα
της εξόρυξης, επισήμως λόγω της μείωσης της τιμής του χρυσού. «Η ανακοίνωση
αυτή είναι μια αναβολή. Αν ο λόγος αυτής της δήλωσης είναι πραγματικά η μείωση
της τιμής του χρυσού, τότε έχουμε την απόδειξη ότι η εταιρεία δεν έχει σχέδια
για μια μακροπρόθεσμη ανάπτυξη στην περιοχή μας. Αν είναι χάρη στις
κινητοποιήσεις μας και της απήχησης που αρχίζει να παίρνει, τότε θα συνεχίσουμε
να ξυπνάμε τις συνειδήσεις. Σε κάθε περίπτωση, εμείς δεν έχουμε άλλη επιλογή,
είναι θέμα επιβίωσης», λέει ο κ. Τζιμούρτος μ’ ένα ντροπαλό χαμόγελο.
Η
ευχή του Βασιλιά Μίδα στον Διόνυσο
http://www.liberation.fr/monde/2013/08/30/a-ierissos-le-bon-or-des-uns-fait-le-malheur-des-autres_928389
από Ιερισσός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου