Τα μπαχτσεδάκια του Θερμαικού

ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ 

Είναι κάτι λέξεις που μου φτιάχνουν το κέφι έτσι, χωρίς κανένα φανερό λόγο. Ας πούμε η λέξη «ποδηλάτισσα» ή «ζευγαράκι» ή «χοχλιδάκι». Μια τέτοια λέξη με έφερε μέχρι τους Νέους Επιβάτες. «Να πας να δεις τα μπαχτσεδάκια του Θερμαϊκού» μου είπε ένας Σαλονικιός φίλος κι άρχισα να ψάχνω πού είναι αυτά τα κηπάρια με το όνομα που θυμίζει δεκαετία του ’50, κορίτσια με φουρό και τραγούδια του Παπάζογλου. 

                   Tης Ντίνας Δασκαλοπούλου

Τα μπαχτσεδάκια λοιπόν είναι ένα από τα πολλά πρότζεκτ που υλοποιεί η «Ανεξάρτητη Πρωτοβουλία Πολιτών του Θερμαϊκού». Είναι κάτοικοι της Περέας, των Νέων Επιβατών, της Αγίας Τριάδας, της Μηχανιώνας, της Επανωμής που συναντήθηκαν για πρώτη φορά πριν από 1,5 χρόνο για να παλέψουν το χαράτσι. Μάζεψαν υπογραφές, συμβουλεύτηκαν δικηγόρους, έστειλαν ομαδικά εξώδικα – και, κάπως έτσι, χωρίς να το έχουν σχεδιάσει, γεννήθηκε η συλλογικότητά τους. «Στην πρώτη μας εκδήλωση μαζεύτηκαν 300 άτομα. Λίγους μήνες μετά κάναμε μια δεύτερη, με τον Γλέζο και τον Καζάκο – ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία. Ετσι συγκροτήσαμε δήμο πολιτών με άμεση δημοκρατία», θα μας πει η Χριστίνα Δεληχρήστου. «Αρχίσαμε να συζητάμε και να παρεμβαίνουμε σε θέματα που αφορούν την ποιότητα του νερού, την πεζοδρόμηση, το κόστος ζωής, τις εργασιακές σχέσεις. Και σε μια επεισοδιακή συνεδρίαση στα τέλη του ’11 μπήκαμε στο δημοτικό συμβούλιο κι αναγκάσαμε τον δήμο να στηρίξει τον αγώνα των πολιτών ενάντια στο χαράτσι».

Xαριστικό παζάρι

Παράλληλα οργανώνουν χαριστικό παζάρι με ρούχα, παπούτσια, βιβλία κι ό,τι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί σε έναν χώρο 250 τετραγωνικών που παραχώρησε δωρεάν στη συνέλευσή τους ένας φίλος και διαμόρφωσαν όλοι μαζί με τα χέρια τους. Εχουν στήσει δίκτυο με 37 εθελοντές γιατρούς που παρέχει δύο δωρεάν επισκέψεις την εβδομάδα ο καθένας σε ανασφάλιστους συμπολίτες. Και κάθε τρεις εβδομάδες οργανώνουν αγορά χωρίς μεσάζοντες με πάνω από 1.500 μέλη (αγοραστές μέσω παραγγελιών) και πάνω από 30 παραγωγούς. Ολοι οι παραγωγοί έχουν συμφωνήσει να παρέχουν δωρεάν κάποιες ποσότητες τροφίμων ώστε να στηρίζονται 1.060 οικογένειες.

Να μιλήσουμε όμως τώρα για τα μπαχτσεδάκια, λέω ανυπόμονα και τα μέλη της συνέλευσης γελάνε. «Λοιπόν, τα μπαχτσεδάκια εκτός από ωραία λέξη είναι μια ιδέα για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας», λέει ο αγρότης κι ενεργό μέλος της συνέλευσης, Σάββας Πασχαλίδης. «Είναι σημαντικό να αρχίσουμε να παράγουμε προϊόντα τόσο σε μικρο- όσο και σε μακρο-κλίμακα. Πέρσι, τέτοια εποχή, λοιπόν, ζητήσαμε από τον δήμο κάποια χωράφια που έμεναν ανεκμετάλλευτα για να τα δουλέψουν άνεργοι συμπολίτες μας. Οταν ο δήμος αρνήθηκε, στραφήκαμε προς τους ίδιους τους πολίτες. Εκείνοι ανταποκρίθηκαν με χαρά κι έτσι 15 άνεργοι μοιράστηκαν 15 στρέμματα. Από την παραγωγή κρατάνε ένα μέρος για τις δικές τους ανάγκες κι ένα άλλο μέρος πηγαίνει σε οικογένειες που έχουν ανάγκη».

Φυσικά δεν είναι όλα τόσο απλά για κάποιον που αποφασίζει να γίνει νέος αγρότης, ακόμα και παρτ τάιμ: τα έξοδα για σπόρους και φάρμακα, το πετρέλαιο, τα τρακτέρ είναι πολλά και σχεδόν κανένας νέος δεν επιδοτείται. Το να βρεις γη, αν δεν έχεις από τον παππού σου, είναι δύσκολο – εκτός κι αν είσαι ένας από τους τυχερούς κατοίκους κάποιων δήμων που παραχωρούν εκτάσεις στους δημότες τους (στον Θερμαϊκό δεν τους παραχωρούν ούτε καν νερό).

Καθώς μιλάμε ανακαλύπτω άλλη μια όμορφη λέξη: μπαξεβάνικος σημαίνει αγροτικός και μπαξεβάνης είναι ο αγρότης. Οι μπαξεβάνηδες του Θερμαϊκού έχουν κι ένα κοινό αγρόκτημα 9,5 στρεμμάτων. Εδώ καλλιεργούν ζαρζαβατικά που τα μοιράζονται μεταξύ τους (από τη δική τους παραγωγή μαγειρεύουν στις συλλογικές τους κουζίνες). Το αγρόκτημα δεν λύνει κανενός το πρόβλημα επιβίωσης, είναι όμως ένας τρόπος να συναντιούνται, να δένονται μεταξύ τους, να ενισχύουν το πνεύμα αλληλεγγύης και συνεργατισμού. Μέσα από το μπλογκ του καλούν στη «μάχη εναντίον των ζιζανίων», οργανώνουν το τσάπισμα, τη σπορά, τη συγκομιδή.

Ξεχάσαμε τη γη

«Είναι ένας άλλος τρόπος να ζεις που στις γειτονιές μας εδώ τον είχαμε ξεχάσει» λέει ο Σάββας. «Γέμισαν οι περιοχές μας φτηνές μεζονέτες για τον λαό και ασχολήθηκαν όλοι με την παροχή υπηρεσιών. Και ξεχάσαμε τη γη, την παραγωγή και τον αυθεντικό τρόπο ζωής. Αυτή η κρίση πρέπει να μας προκαλέσει όλους να αναλογιστούμε όχι μόνο πώς θα επιβιώσουμε αλλά και πώς θα ξαναστήσουμε την παραγωγή της χώρας. Οι μπαχτσέδες, το κοινό αγρόκτημα είναι μια πρόκληση για σκέψη».

Μήπως ήρθε η ώρα –μαζί με τα άδεια σπίτια για τους αστέγους– τα κινήματα να διεκδικήσουν και τα εγκαταλελειμμένα χωράφια για τους ανέργους; Φαντάσου, λέει, από τον Θερμαϊκό μέχρι το Πεδίον του Αρεως, να γινόταν η χώρα ένας πελώριος μπαχτσές.

πηγή: efsyn