Η Βιοποικιλότητα θυσιάζεται στο βωμό της παραγωγικότητας

ΑΡΝΗΤΙΚΗ Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤHN ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΛΙΩΝ ΠΟΙΚΙΛΙΩΝ

Το Κοκοπελί (γαλλική μη κερδοσκοπική οργάνωση που προστατεύει και πουλά παραδοσιακούς σπόρους), είχε μηνυθεί to 2005 από την σποροεταιρία Graines Baumaux, ως αθέμιτος ανταγωνιστής επειδή πουλά παραδοσιακούς σπόρους που δεν είναι γραμμένοι στον επίσημο κατάλογο.

 

Το Κοκοπελί  καταδικάστηκε το 2008 από γαλλικό δικαστήριο. Πριν την εκδίκαση της έφεσης που άσκησε, αποφάσισε να προσφύγει στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων προσβάλλοντας την ισχύ των ευρωπαϊκών οδηγιών για τους σπόρους ως μη συμβατές με αρχές της Ευρ. Ένωσης.

 

Δυστυχώς υπάρχουν  ευρωπαϊκές οδηγίες που περιορίζουν την εμπορία παραδοσιακών ποικιλιών με τους ακόλουθους τρόπους

1.  Ο σπόρος για να πουληθεί πρέπει υποχρεωτικά να περιλαμβάνεται σε επίσημο κατάλογο στον οποίον εγγράφεται μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου η οποία έχει και κόστος. Για τις παλιές ποικιλίες που αποτελούν Κοινό Αγαθό είναι πολύ δύσκολο για έναν αγρότη να αναλάβει το κόστος και τη γραφειοκρατία της αίτησης. Αντίθετα, οι πολυεθνικές που κατοχυρώνουν πνευματικά δικαιώματα για τα υβρίδια τους, έχουν ιδιαίτερο κίνητρο να τα εγγράψουν στον κατάλογο.

2.  Επιπλέον οι σπόροι για να συμπεριληφθούν στον κατάλογο πρέπει να παρουσιάζουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στα οποία ανταποκρίνονται κυρίως τα βιομηχανικά υβρίδια αλλά όχι απαραίτητα και οι παλιές ποικιλίες. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι η Διακριτότητα, η Σταθερότητα και η Ομοιομορφία.

3.  Πέρα από το θέμα του καταλόγου, η εμπορία των παλιών ποικιλιών δεν είναι ελεύθερη καθώς υπόκειται σε στενούς γεωγραφικούς και ποσοτικούς περιορισμούς.

 

Η υπόθεση εκδικάσθηκε τον Γενάρη 2012 και η εισήγηση της Γενικής Εισαγγελέως ήταν συγκλονιστική. Υιοθετεί όλα τα βασικά επιχειρήματα του Κοκοπελί προωθεί την έννοια της γεωργικής βιοποικιλότητας και θεωρεί ότι οι ευρωπαϊκές οδηγίες για τους σπόρους είναι αντίθετες προς τις αρχές της ΕΕ όπως πχ η ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών, και η αρχή της αναλογικότητας. Η εισαγγελέας αναφέρει, ότι η υποχρεωτική αναγραφή των προς εμπορία σπόρων σε επίσημο κατάλογο είναι δυσανάλογη προς τους στόχους του νομοθέτη. Στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, οι εισηγήσεις του εισαγγελέα υιοθετούνται στις 80%  των περιπτώσεων. Δυστυχώς, στην περίπτωση των παλιών ποικιλιών έγινε το αντίθετο:

 

Τον Ιούλιο 2012, βγήκε η απόφαση που "δικαιώνει" την υφιστάμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία με κύριο επιχείρημα ότι στόχος είναι η υψηλή παραγωγικότητα. Την μηνύτρια εταιρία υποστήριξαν με δικά τους επιχειρήματα και οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και Ισπανίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο.

 

Αμέσως μετά την έκδοση της απόφασης, άρχισε να κυκλοφορεί στα ευρωπαϊκά ΜΜΕ, ότι δήθεν "δικαιώθηκε η διατήρηση της βιοποικιλότητας" και διάφορα τέτοια φαιδρά που προφανώς προωθούνται από τα λόμπυ των πολυεθνικών προκειμένου να προλάβουν τις αντιδράσεις του κόσμου όταν γίνει κατανοητό ότι έγινε ακριβώς το αντίθετο. Λόγω δε της πολυπλοκότητας του θέματος όλοι ξέρουμε ότι δεν είναι εύκολη η σε βάθος κατανόηση.  Μετά από αυτή την εξέλιξη, η δίκη του Κοκοπελί για αθέμιτο ανταγωνισμό, θα διεξαχθεί σε Γαλλικό δικαστήριο (περιοχή Nancy) και αναμένεται η οργάνωση θα καταδικασθεί και πάλι. Η Graines Baumaux, ζητά 100.000 ευρώ αποζημίωση και παύση των δραστηριοτήτων του Κοκοπελί. Σημειωτέον ότι η εταιρία αυτή, είχε ετήσιο τζίρο 14 εκ. ευρώ το 2011, από τα οποία τα 2 εκατομμύρια είναι κέρδος. Το Κοκοπελί σε δελτίο τύπου αναφέρει ότι «θυσιάζεται η βιοποικιλότητα στο βωμό της παραγωγικότητας».

 

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ (FAO), έχουμε ήδη χάσει το 75% της αγροτικής της βιοποικιλότητας. Ήλθε λοιπόν η ώρα για την Κοινωνία των Πολιτών να συσπειρωθεί για να απελευθερώσει τις πολύτιμες παλιές ποικιλίες από τις απαγορεύσεις. Είναι οι μόνες που εγγυώνται στην ανθρωπότητα ότι θα συνεχίσει να απολαμβάνει τα δώρα της γεωργικής βιοποικιλότητας μέσα στα οποία μακροπρόθεσμα περιλαμβάνεται και η υψηλή παραγωγικότητα.

---------------------------------------------------------

Σημειώσεις

Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΣ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012

(http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=118143&pageIndex=0&doclang=EL&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=120580

 

Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ, ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=125002&pageIndex=0&doclang=EL&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=36859

 

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΟΥ ΚΟΚΟΠΕΛΙ,  13/7/12

Η Βιοποικιλότητα θυσιάζεται στο βωμό της παραγωγικότητας

Το δικαστήριο αποκηρύσσει την Γενική  του Εισαγγελέα και το  Κοκοπελί 

Το δικαστήριο, με την  απόφαση του που εκδόθηκε χθες σχετικά με την υπόθεση Κοκοπελί –Βaumaux,  απονέμει  ολοκληρωτικό έπαινο στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για τους σπόρους.

Όμως, στις 19 του περασμένου Γενάρη, η Γενική Εισαγγελέας του δικαστηρίου απέδωσε σε μας απόλυτο  δίκιο καθώς εκτίμησε ότι η υποχρεωτική εγγραφή όλων των σπόρων στον επίσημο κατάλογο ήταν δυσανάλογος και παραβίαζε, την ελευθερία της οικονομικής δράσης, την  απουσία διακρίσεων και την ελεύθερη διακίνηση των εμπορευμάτων (βλέπε τα συμπεράσματα της Εισαγγελέως).

Αυτή η απόλυτη αλλαγή πλεύσης μας δημιουργεί έκπληξη και ερωτηματικά.

Το δικαστήριο, με μια ανάλυση του θέματος εξαιρετικά επιφανειακή, με μια απόφαση που περισσότερο μοιάζει με δελτίο τύπου παρά με κρίση δικαστηρίου, δικαιολογεί την απαγόρευση του εμπορίου των σπόρων  παλιών ποικιλιών,  μέσω ενός στόχου που κρίνεται ανώτερος δηλαδή για μια «μεγαλύτερη αγροτική παραγωγικότητα»!

Αυτή η φράση, που επαναλαμβάνεται 15 φορές στο κείμενο της απόφασης, δείχνει την παντοδυναμία του προτύπου παραγωγικότητας. Είναι το  ίδιο πρότυπο που είχε επικρατήσει στο σχεδιασμό της νομοθεσίας τη δεκαετία του 1960 και διατηρεί ακόμα και σήμερα πλήρως τη θέση του. Επομένως η βιοποικιλότητα μπορεί να θυσιασθεί στο βωμό της παραγωγικότητας.

Αυτή η κατάσταση διαρκεί  50 χρόνια  και παρά το γεγονός, ότι αυτός ο τρόπος σκέψης μας έχει  οδηγήσει στην απώλεια του 75% της αγροτικής βιοποικιλότητας, δεν  έχει αλλάξει τίποτα. (βλέπε υπολογισμούς του Οργανισμού Γεωργίας του ΟΗΕ-FAO,σχετικά με τη βιοποικιλότητα).

Αν και το δικαστήριο αναφέρει τις παρεκκλίσεις που υποτίθεται ότι εισήχθησαν με την Οδηγία 2009/145 για τις «διατηρητέες ποικιλίες», η ανάλυση του σταματά στην ανάγνωση των τίτλων. Πώς οι δικαστές δεν θέλησαν να αναγνωρίσουν ότι οι προϋποθέσεις εγγραφής των διατηρητέων ποικιλιών στη πράξη παραμένουν οι ίδιες με εκείνες του επίσημου καταλόγου(1);  Παραδείγματος χάριν δεν προβλέπεται καμιά τροποποίηση  για το κριτήριο της ομοιομορφίας, το οποίο  είναι ιδιαίτερα προβληματικό για τις παλιές ποικιλίες.

Το δικαστήριο δεν διάβασε τις μαρτυρίες των ευρωπαίων συναδέλφων μας που έχουν αντιμετωπίσει αδυναμία εγγραφής των σπόρων τους σε αυτή τη λίστα;

Αυτή η οδηγία αποτελεί πραγματική παραπλανητική παγίδα, που το Κοκοπελί και πολλές άλλες οργανώσεις έχουν καταγγείλει.  Δεν στοχεύει  στο να επιτραπεί η εμπορική κυκλοφορία  των παλιών ποικιλιών ούτε  στη διατήρηση της βιοποικιλότητας των σπόρων.

Επιπλέον, αυτή η βιοποικιλότητα που έχει θρέψει τους ευρωπαϊκούς πληθυσμούς για πολλούς αιώνες, γίνεται αντικείμενο της πιο μεγάλης υποψίας. Το δικαστήριο φθάνει μέχρι την αναφορά – δυο  φορές- ότι η νομοθεσία επιτρέπει την αποφυγή «της φύτευσης σπόρων δυνητικά επιβλαβών»

Αυτή η παρατήρηση είναι εντελώς λανθασμένη, καθώς όπως σωστά είχε αναφέρει η Γενική Εισαγγελέας,, η εγγραφή στον κατάλογο δεν στοχεύει στην προστασία των καταναλωτών από κάποιο κίνδυνο για την υγεία ή το περιβάλλον,  θέματα για τα οποία η νομοθεσία ουδεμία αναφορά κάνει!

Η ανωτέρω παρατήρηση είναι ιδιαίτερα ενοχλητική, όταν σκεφθεί κανείς ότι οι σπόροι του καταλόγου, ντυμένοι με παρασιτοκτόνα (Cruiser, Gaucho και άλλα με Régent), ή συνοδευόμενοι από πρόσθετα υλικά  θανατηφόρας χημείας, δηλητηριάζουν την βιόσφαιρα και τους πληθυσμούς εδώ και περισσότερα από 50 χρόνια!

Το λόμπυ συμφερόντων της βιομηχανίας  σπόρων (European Seed Association) που φρόντισε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας να κάνει  γνωστή προς το δικαστήριο τη διαφωνία του με την άποψη της Γενικής Εισαγγελέως,  χαίρεται ιδιαίτερα  από αυτή την πλήρη ταύτιση απόψεων με το δικαστήριο (βλέπε το δελτίο τύπου και την επιστολή προς το δικαστήριο).

Οι άμεσοι αντίδικοι μας σε αυτή τη διαδικασία, δηλαδή η εταιρία Graines Baumaux αλλά επίσης η Γαλλική Δημοκρατία, το Βασίλειο της Ισπανίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο της ΕΕ, πρέπει επίσης να τρίβουν τα χέρια τους

Με αυτήν την απόφαση πέφτουν οι μάσκες: Το δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης  προστίθεται στην υπηρεσία της χημικής γεωργίας που φέρνει το θάνατο και της ιδεολογίας της, που φέρνει τη διαφθορά.

Και το Κοκοπελί, σε αντίθεση με αυτά που κυκλοφόρησαν τους τελευταίους μήνες δεν έχει κανένα κοινό συμφέρον με τη Μονσάντο και τους άλλους χημικούς σπόρο- βιομήχανους. Αυτοί οι φόβοι που εκφράσθηκαν από ορισμένους δεν ήταν παρά κακόβουλες φαντασιοπληξίες.

Όλα γίνονται κατανοητά από την εξέταση της συγκυρίας στα πλαίσια της οποίας ελήφθη  αυτή η απόφαση: Μια συνολική αναθεώρηση της νομοθεσίας που διέπει το εμπόριο σπόρων είναι σε εξέλιξη. Η διαδικασία έχει τοποθετηθεί υπό την αιγίδα  της βιομηχανίας σπόρων. Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων δεν έχουν κληθεί, οι οργανώσεις διάσωσης της βιοποικιλότητας, οι μικροί παραγωγοί, οι παθιασμένοι αγρότες και κηπουροί που σε ολόκληρη την Ευρώπη διατηρούν σιωπηρά πολύ περισσότερες ξεχασμένες ποικιλίες από όσες θα μπορούσε να περιλάβει ο κατάλογος των  ποικιλιών.

Μήπως  μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναμένεται να υπάρξει  επαναπροσδιορισμός των στόχων του νομοθέτη; Οι βιομήχανοι σπόρων θα φροντίσουν να μην συμβεί.

Η Γαλλία σε αυτό το πλαίσιο έχει ιδιαίτερο ρόλο. Το Υπουργείο Γεωργίας έχει αποσπάσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με στόχο τη σύνταξη του προσχέδιου για το νόμο,  την κ. Ιζαμπέλ Κλεμέντ-Νισού μια συνεργάτιδα του GNIS(2)!  Φαίνεται ότι στους ευρωπαϊκούς  θεσμούς οι απαράδεκτες συγκρούσεις συμφερόντων δεν σοκάρουν κανένα….

Έτσι, η θηλειά σφίγγει και οι προοπτικές για τη βιοποικιλότητα δεν ήταν ποτέ τόσο μαύρες.

Και η οργάνωση Κοκοπελί που εδώ και 20 χρόνια φροντίζει με πάθος τη διατήρηση των σπόρων της  ευρωπαϊκής κληρονομιάς, ένα αγαθό κοινό για όλους, χωρίς οποιαδήποτε δημόσια επιδότηση, θα μπορούσε αύριο να εξαφανισθεί,  γιατί  ενοχλεί μια από τις πιο καλοστεκούμενες εμπορικές επιχειρήσεις και  δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον για μια «μεγαλύτερη αγροτική παραγωγικότητα». Αυτή η απόφαση μας αφήνει άναυδους και μας αγανακτεί.

Σήμερα περισσότερο από ποτέ,  το Κοκοπελί έχει ανάγκη της ηθικής υποστήριξης του πληθυσμού. Γιατί δεν είναι αποδεκτό να απαγορεύονται οι παλιές ποικιλίες, η κληρονομιά των παππούδων μας!

Κάνουμε ταυτόχρονα έκκληση στην κυβέρνησή μας. Η Αριστερά, κατά τη διάρκεια των προηγουμένων  κυβερνήσεων της δεξιάς μας είχε επανειλημμένα πει ότι μπορούμε να βασιστούμε σε αυτή. Ήλθε η ώρα να κάνει πράξη  τις υποσχέσεις (αρχίζοντας από την αφαίρεση της εντολής από την κ. Κλεμέντ-Νισσού)!

 Κοκοπελί, 13 Ιουλίου 2012

(1)    Η οδηγία 2009/145 προβλέπει ότι τα κριτήρια διακριτότητας και σταθερότητας  μπορούν να παραμείνουν στην αρμοδιότητα του κράτους=μέλους, ενώ  αντίθετα» για την αξιολόγηση του κριτηρίου της ομοιομορφίας, εφαρμόζεται η οδηγία 2003/91/CE.

(2)    Το GNIS εκπροσωπεί τους επαγγελματίες σποροπαραγωγούς στη Γαλλία και επίσημα αναφέρει στον ιστότοπο του ως στόχο «την υπεράσπιση των συμφερόντων της βιομηχανίας σπόρων»

 Τι θέλουμε για τη  νομοθεσία και τις ρυθμίσεις:

O επίσημος κατάλογος είναι ο αποκλειστικός χώρος των ποικιλιών που προστατεύονται από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, τα υβρίδια F1 που δεν αναπαράγονται. Ας παραμείνει ως έχει.

Επιθυμούμε να εξαιρεθούν από την εφαρμογή της νομοθεσίας για το εμπόριο σπόρων, όλες οι ποικιλίες παλιές και καινούριες που αποτελούν δημόσια ιδιοκτησία.

Δεν υπάρχει επίσημος κατάλογος για τα καρφιά και τις βίδες. Δεν υπάρχει λόγος να υποβάλουμε τους σπόρους σε μια προληπτική διαδικασία  εμπορικής διακίνησης μέσω καταλόγου,  όπως τα παρασιτοκτόνα ή τα φάρμακα.

Οι στόχοι της ποιότητας και της αξιοπιστίας στις εμπορικές συναλλαγές μπορούν εύκολα  να καλυφθούν από ρύθμιση στη βάση που θα βάζει ελάχιστα κριτήρια για την ποιότητα σε σχέση με την υγεία, για την βλαστικότητα και  την καθαρότητα της ποικιλίας.

 Τι ζητά η εταιρία  Graines Baumaux ;

O αντίδικός μας ενώπιον του δικαστηρίου του Νανσύ ζητά την καταδίκη του Κοκοπελί, την πληρωμή αποζημίωσης 100.000 ευρώ με τους τόκους, καθώς και την παύση όλων των δραστηριοτήτων της οργάνωσης. Για ενημέρωση αναφέρουμε ότι στις 30 Ιουνίου 2011 η εταιρία  Baumaux  είχε ετήσιο τζίρο 14 εκατομμυρίων ευρώ και κέρδη 2 εκατομμυρίων ευρώ.

πηγή: Πελίτι