«Απαλλοτρίωση». Το ντοκιμαντέρ που ερευνά και αποκαλύπτει την αλήθεια που κρύβει η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στη Δυτική Μακεδονία προβλήθηκε στο 14ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, συμμετέχοντας στα Βραβεία Κοινού και κερδίζοντας το βραβείο τηλεοπτικής προβολής της ΕΡΤ3 στην ενότητα «Κοινωνία και Περιβάλλον». Σχεδόν 3. 000 άνθρωποι έχουν εκδιωχθεί από τα χωριά Καρδιάς, Εξοχής, Χαραυγής, Κομάνου και Κλείτους του Νομού Κοζάνης, προκειμένου να μπορέσει η ΔΕΗ ανενόχλητη να συνεχίσει να ρυπαίνει και να επεκτείνει τα ορυχεία της. Για πρώτη φορά δημιουργείται ένα ντοκιμαντέρ το οποίο επισημαίνει και τεκμηριώνει τις συνέπειες των έργων της ΔΕΗ στις ζωές των ανθρώπων στις περιοχές αυτές, προτείνοντας λύση για να σταματήσει αυτή η συμπεριφορά.
Το ντοκιμαντέρ έκανε πρεμιέρα στο ΦΝΘ την προηγούμενη Δευτέρα, παρουσία των συντελεστών και των συμμετεχόντων. Έπειτα από την προβολή ακολούθησε εποικοδομητική συζήτηση με το κοινό, με ερωτήσεις προς το σκηνοθέτη, Μάνο Παπαδάκη. Οι κάτοικοι των απαλλοτριωμένων περιοχών βρέθηκαν εκεί να παρακολουθήσουν το ντοκιμαντέρ που αφορά τη ζωή τους, να δουν και να ακούσουν τις αντιδράσεις του κοινού και συνάμα να συγχαρούν τους συντελεστές για τη δουλειά τους. Θυμός και αγανάκτηση ήταν τα κυρίαρχα συναισθήματα του κοινού, με τους παρευρισκόμενους να δηλώνουν έκπληκτοι που ενώ τόσα χρόνια ζουν κάτω από αυτές τις συνθήκες, είναι σχεδόν τρομακτικό να τις βλέπουν σε εικόνες.
Ξεκινώντας με μία σύντομη ιστορία της περιοχής, αλλά και της ίδιας της ΔΕΗ, το ντοκιμαντέρ σε καθηλώνει από το πρώτο λεπτό. Η καταστρατήγηση των δικαιωμάτων των απαλλοτριωμένων περιοχών, οι αργοπορίες των μετεγκαταστάσεων, οι ψεύτικες ελπίδες και τα προγράμματα της ΔΕΗ που δεν υλοποιήθηκαν ποτέ, η παραπλάνηση και η αδιαφορία από την ίδια και το κράτος είναι λίγα από αυτά που πραγματεύεται το ντοκιμαντέρ. Με μία δυνατή δημοσιογραφική ομάδα, με μαρτυρίες και τεκμήρια, κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα ολοκληρωμένο «ιστορικό τεκμήριο», όπως το χαρακτήρισαν οι κάτοικοι των περιοχών αυτών.
Ο «αρχηγός» και εμπνευστής αυτού του εγχειρήματος, ο σκηνοθέτης Μάνος Παπαδάκης μίλησε στο eMMEis για τους λόγους που επέλεξε το θέμα αυτό, τις δυσκολίες που αντιμετώπισε, τις αντιδράσεις της ΔΕΗ και τυχόν λύσεις που υπάρχουν για την αντιμετώπιση της κατάστασης.
- Γιατί επιλέξατε αυτό το θέμα για το ντοκιμαντέρ σας; Τι ερεθίσματα είχατε, πώς μάθατε γι’ αυτό;
Αφορμή ήταν η επαφή μου με την καταστροφή που έχει συμβεί στην περιοχή. Μίλησα με κατοίκους της περιοχής για τις συνθήκες που επικρατούν και στη συνέχεια έκανα έρευνα για να δω πώς ξεκίνησε το πρόβλημα και γιατί δεν έχει λυθεί μέχρι τώρα. Τα αποτελέσματα ήταν τόσο άσχημα που ένιωσα ότι πρέπει να κάνω κάτι οπωσδήποτε αφού και εγώ (όπως ο καθένας μας) έχω συμβάλει σε αυτό.
Αφορμή ήταν η επαφή μου με την καταστροφή που έχει συμβεί στην περιοχή. Μίλησα με κατοίκους της περιοχής για τις συνθήκες που επικρατούν και στη συνέχεια έκανα έρευνα για να δω πώς ξεκίνησε το πρόβλημα και γιατί δεν έχει λυθεί μέχρι τώρα. Τα αποτελέσματα ήταν τόσο άσχημα που ένιωσα ότι πρέπει να κάνω κάτι οπωσδήποτε αφού και εγώ (όπως ο καθένας μας) έχω συμβάλει σε αυτό.
- Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε κατά τη δημιουργία του ντοκιμαντέρ;
Εκτός από τα γνωστά προβλήματα της δημιουργίας ντοκιμαντέρ (αδιαφορία παραγωγών, έλλειψη χρηματοδότησης, έλλειψη χώρων προβολής, κ.λπ.), στο συγκεκριμένο project το βασικό πρόβλημα ήταν να βρούμε τι απ’ όλα αυτά που έχει ανακοινώσει η ΔΕΗ κατά καιρούς, είναι αλήθεια. Είναι τόσο αντιφατικές οι πληροφορίες που δίνει για τις δραστηριότητες και τα αποτελέσματά της που έπρεπε να ψάξουμε σε όλες τις μελέτες που έχουν γίνει τα τελευταία 10 χρόνια μπας και βγάλουμε άκρη. Ένα άλλο πρόβλημα ήταν ότι κάποιοι «γνώστες του θέματος» μας υποσχέθηκαν στοιχεία «συνταρακτικά», αλλά τελικά ήταν παραπλανητικά και μας πήγαν πολύ πίσω. Άλλοι μας στήνανε συστηματικά στα ραντεβού (150χλμ) που είχαμε για συνέντευξη και άλλοι απλώς εξαφανίστηκαν.
Εκτός από τα γνωστά προβλήματα της δημιουργίας ντοκιμαντέρ (αδιαφορία παραγωγών, έλλειψη χρηματοδότησης, έλλειψη χώρων προβολής, κ.λπ.), στο συγκεκριμένο project το βασικό πρόβλημα ήταν να βρούμε τι απ’ όλα αυτά που έχει ανακοινώσει η ΔΕΗ κατά καιρούς, είναι αλήθεια. Είναι τόσο αντιφατικές οι πληροφορίες που δίνει για τις δραστηριότητες και τα αποτελέσματά της που έπρεπε να ψάξουμε σε όλες τις μελέτες που έχουν γίνει τα τελευταία 10 χρόνια μπας και βγάλουμε άκρη. Ένα άλλο πρόβλημα ήταν ότι κάποιοι «γνώστες του θέματος» μας υποσχέθηκαν στοιχεία «συνταρακτικά», αλλά τελικά ήταν παραπλανητικά και μας πήγαν πολύ πίσω. Άλλοι μας στήνανε συστηματικά στα ραντεβού (150χλμ) που είχαμε για συνέντευξη και άλλοι απλώς εξαφανίστηκαν.
- Με ποιους άλλους τρόπους πιστεύετε ότι μπορούν να ακουστούν οι άνθρωποι που υποφέρουν στις περιοχές αυτές; Τι άλλο θεωρείτε ότι πρέπει να γίνει;
Κανονικά θα έπρεπε να ασχοληθούν όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αλλά κατανοώ ότι επειδή είναι μεγάλος πελάτης η ΔΕΗ κάτι τέτοιο δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει. Ειδικά σε τέτοιους καιρούς που η διαφημιστική δαπάνη έχει πιάσει πάτο, το να κόψεις τέτοιους πελάτες είναι κάτι που χρειάζεται πραγματικό θάρρος.
Κανονικά θα έπρεπε να ασχοληθούν όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αλλά κατανοώ ότι επειδή είναι μεγάλος πελάτης η ΔΕΗ κάτι τέτοιο δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει. Ειδικά σε τέτοιους καιρούς που η διαφημιστική δαπάνη έχει πιάσει πάτο, το να κόψεις τέτοιους πελάτες είναι κάτι που χρειάζεται πραγματικό θάρρος.
- Είχατε αντιδράσεις ή feedback από την πλευρά της ΔΕΗ για το ντοκιμαντέρ αυτό;
Μέχρι στιγμής, εκτός από τις συγκινητικές αντιδράσεις των ανθρώπων που επηρεάζονται άμεσα, δεν είχαμε καμιά αντίδραση. Περιμένουμε όμως μετωπική επίθεση από αυτούς που εν όψει μείωσης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα επηρεαστούν αρνητικά τα κέρδη τους.
Μέχρι στιγμής, εκτός από τις συγκινητικές αντιδράσεις των ανθρώπων που επηρεάζονται άμεσα, δεν είχαμε καμιά αντίδραση. Περιμένουμε όμως μετωπική επίθεση από αυτούς που εν όψει μείωσης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα επηρεαστούν αρνητικά τα κέρδη τους.
- Κάποιος στην πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ είπε ότι η ταινία αποτελεί ιστορικό κειμήλιο, τι έχετε να πείτε για αυτό;
Με τιμά ο χαρακτηρισμός και δείχνει ότι «κάτι κάναμε».
Με τιμά ο χαρακτηρισμός και δείχνει ότι «κάτι κάναμε».
- Με ποιους άλλους τρόπους πιστεύετε ότι μπορεί να πιεστεί η ΔΕΗ; Τι άλλο θα έχει αποτέλεσμα;
Πραγματικά δε γνωρίζω. Οι άνθρωποι έχουν δοκιμάσει τα πάντα. Ελπίζω το ντοκιμαντέρ που κάναμε με τους πολύτιμους συνεργάτες μου να βοηθήσει. Αυτή τη στιγμή, με το κράτος να έχει το 51%, υπάρχει μια μικρή πιθανότητα να τους πάνε σε άλλα μέρη να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Αν ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση, θα είναι η απόλυτη καταστροφή.
Πραγματικά δε γνωρίζω. Οι άνθρωποι έχουν δοκιμάσει τα πάντα. Ελπίζω το ντοκιμαντέρ που κάναμε με τους πολύτιμους συνεργάτες μου να βοηθήσει. Αυτή τη στιγμή, με το κράτος να έχει το 51%, υπάρχει μια μικρή πιθανότητα να τους πάνε σε άλλα μέρη να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Αν ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση, θα είναι η απόλυτη καταστροφή.
- Πώς μπορεί ο καθένας μας να κάνει κάτι για αυτό το θέμα;
Κάθε φορά που ανάβουμε μια ηλεκτρική συσκευή τα ορυχεία εκεί μεγαλώνουν, ο αέρας γεμίζει δηλητήριο και κάποιοι βγάζουν πολύ χρήμα. Αν γίνει η σύνδεση στο μυαλό μας και κάνουμε από αυτή τη στιγμή οικονομία, τότε, τουλάχιστον σε σχέση με το τι αναπνέουν οι άνθρωποι εκεί, τα πράγματα θα είναι καλύτερα άμεσα.
Κάθε φορά που ανάβουμε μια ηλεκτρική συσκευή τα ορυχεία εκεί μεγαλώνουν, ο αέρας γεμίζει δηλητήριο και κάποιοι βγάζουν πολύ χρήμα. Αν γίνει η σύνδεση στο μυαλό μας και κάνουμε από αυτή τη στιγμή οικονομία, τότε, τουλάχιστον σε σχέση με το τι αναπνέουν οι άνθρωποι εκεί, τα πράγματα θα είναι καλύτερα άμεσα.
Η κατάσταση στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας συνεχίζει να είναι ζημιογόνα για τις ζωές των ανθρώπων αυτών, παρόλο που αγωνίζονται καθημερινά για ένα καλύτερο μέλλον για αυτούς και τα παιδιά τους. Οι μετεγκαταστάσεις πολλών χωριών εκκρεμούν, όπως και οι αποζημιώσεις τους, με τη ΔΕΗ να ρυπαίνει ακατάπαυστα την ατμόσφαιρα και το έδαφος της περιοχής, προκειμένου να προσφέρει ηλεκτρική ενέργεια στην υπόλοιπη Ελλάδα, αδιαφορώντας για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των πράξεων αυτών.
«Μια κατάσταση χωρίς στην ουσία πραγματικά ανταποδοτικά οφέλη προς τις τοπικές κοινωνίες, απαξιώνοντας και υποβαθμίζοντας τες και χωρίς σεβασμό προς την Υγεία και τη Ζωή των κατοίκων και το Περιβάλλον, σε αντίθεση με όσα διαφημίζει η ίδια για ανάπτυξη, αποκατάσταση και προστασία και με τα πιο σημαντικά, την απουσία ανάληψης των ευθυνών της και την κοροϊδία της ίδιας και της Πολιτείας ταυτόχρονα», δήλωσε σε ανακοίνωση του ο Σύλλογος Νέων Ελλησπόντου Κοζάνης για την κατάσταση στην περιοχή με αφορμή το ντοκιμαντέρ.
Οι εικόνες των απέραντων ορυχείων και ο ξεριζωμός των ανθρώπων αυτών είναι μονάχα η αρχή, καθώς σειρά για μετεγκατάσταση έχουν τα χωριά: Ρυάκι, Αγ. Δημήτριος, Ακρινή, Πτελεώνας, Μαυροδένδρι, Ποντοκώμη, Μαυροπηγή, Προάστιο, Καριοχώρι, Αγ. Χριστόφορος, Περδίκας, Αγ. Ανάργυροι, Φιλώτας, Κλειδί του Νομού Κοζάνης και στα βόρεια σύνορα, οι κάτοικοι των χωριών Αχλάδα και Σκοπός του Νομού Φλώρινας, όπου τα ορυχεία ανήκουν σε διαφορετικό καθεστώς εκμετάλλευσης. Εμείς ευχόμαστε να δικαιωθούν οι αγώνες τους, αποκτώντας ένα καθαρό περιβάλλον, μία ήρεμη ζωή και ενέργεια που δε σκοτώνει.
Η «Απαλλοτρίωση» θα προβληθεί σε 13 περιφερειακές πόλεις
Αλεξανδρούπολη 19-21/3 (Δημοτικό Θέατρο)
Αμοργός 31/3, 1/4, 16/4 (Κινηματογραφική Λέσχη Αμοργού)
Βέροια 20-23/3 (Χώρος Τεχνών)
Βόλος 28/3, 30/3, 1/4 (Κινηματοθέατρο Αχίλλειον)
Καβάλα 26-28/3 (Στέγη Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Καβάλας)
Καστοριά 4-5/4 (Επιμελητήριο)
Κιλκίς 1-2/4 (Συνεδριακό Κέντρο Δήμου Κιλκίς)
Κοζάνη 19-20/3 (Κοβεντάριο)
Λαμία 27-28/3 (ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ρούμελης)
Ξάνθη 19-23/3 (Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης)
Πτολεμαίδα 30/3, 2-3/4 (Πνευματικό Κέντρο Δήμου Πτολεμαίδας)
Φλώρινα 21-22/3 (Πολιτιστικό Κέντρο Φλώρινας)
Ηράκλειο 21-23/3 (Παγοποιείων First Floor Underground)
Αλεξανδρούπολη 19-21/3 (Δημοτικό Θέατρο)
Αμοργός 31/3, 1/4, 16/4 (Κινηματογραφική Λέσχη Αμοργού)
Βέροια 20-23/3 (Χώρος Τεχνών)
Βόλος 28/3, 30/3, 1/4 (Κινηματοθέατρο Αχίλλειον)
Καβάλα 26-28/3 (Στέγη Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Καβάλας)
Καστοριά 4-5/4 (Επιμελητήριο)
Κιλκίς 1-2/4 (Συνεδριακό Κέντρο Δήμου Κιλκίς)
Κοζάνη 19-20/3 (Κοβεντάριο)
Λαμία 27-28/3 (ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ρούμελης)
Ξάνθη 19-23/3 (Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης)
Πτολεμαίδα 30/3, 2-3/4 (Πνευματικό Κέντρο Δήμου Πτολεμαίδας)
Φλώρινα 21-22/3 (Πολιτιστικό Κέντρο Φλώρινας)
Ηράκλειο 21-23/3 (Παγοποιείων First Floor Underground)
Εταιρεία παραγωγής SPIRTO productions: Facebook fun page
To ιστολόγιο του ντοκιμαντέρ για οικονομία και σωστή διαχείριση ενέργειας.
To ιστολόγιο του ντοκιμαντέρ για οικονομία και σωστή διαχείριση ενέργειας.
Μπορείτε να δείτε το βίντεο της ταινίας εδώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου