Η WWF στο πλευρό των κατοίκων του Στανού

 Η WWF  με έγγραφο στους φορείς του Νομού αλλά και την Εισαγγελία Πλημμελειοδικών Χαλκιδικής συμπαραστέκεται στους κατοίκους του Στανού με αφορμή την ποινική δίωξή τους για τον αγώνα κατά του χυτηρίου μολύβδου.

Θέμα: Ποινική δίωξη κατά κατοίκων του Στανού  

31.5.2010

Αξιότιμε κύριε-αξιότιμη κυρία,

Η οργάνωσή μας ενημερώθηκε πρόσφατα για την άσκηση ποινικών διώξεων κατά κατοίκων του Στανού, με αφορμή διαδήλωση κατά της εγκατάστασης χυτηρίου ανάκτησης μολύβδου στην περιοχή τους.

Θα θέλαμε να σημειώσουμε ότι όλα τα στοιχεία που έχουμε στην διάθεσή μας δείχνουν ότι η εγκατάσταση της δραστηριότητας αυτής εντός της Γ' Ζώνης του «Υγροτοπικού Συστήματος των Λιμνών Βόλβης - Κορώνειας και των Μακεδονικών Τεμπών» δεν είναι επιτρεπτή.1

Βάσει της διεθνούς εμπειρίας, η ανησυχία για τις επιπτώσεις της επεξεργασίας μολύβδου στην υγεία των περιοίκων και στο περιβάλλον είναι εύλογη.2 Άλλωστε, το θέμα απασχολεί διεθνείς οργανισμούς.3 Η μεγάλη επικινδυνότητα των δραστηριοτήτων ανάκτησης αναγνωρίζεται και νομικά, καθώς απαιτεί έγκριση περιβαλλοντικών όρων και άδεια διαχείρισης σύμφωνα με τις διατάξεις περί επικίνδυνων αποβλήτων.4

Ανάμεσα στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις παρόμοιων εγκαταστάσεων, μπορούν να αναφερθούν τα βιομηχανικά λύματα, με σημαντικό φορτίο βαρέων μετάλλων, οι αέριοι ρύποι, και επικίνδυνα στερεά απόβλητα, όπως σκωρίες δευτερογενούς παραγωγής και σκόνες καυσαερίων.5

Για τους λόγους αυτούς, το χυτήριο είναι εγκατάσταση η οποία, μετά την επέκτασή της, θα εμπίπτει στο καθεστώς της «ολοκληρωμένης πρόληψης και συνολικής εκτίμησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον»:6 το καθεστώς αυτό επιβάλλει την αδειοδότηση της δραστηριότητας, έτσι ώστε η άδεια «περιλαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα τήρησης των όρων χορήγησης αδειών», «μέτρα [που] ...βασίζονται στις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές» και «κατάλληλες απαιτήσεις παρακολούθησης των απορρίψεων, στις οποίες καθορίζεται η μεθοδολογία και η συχνότητα των μετρήσεων, η διαδικασία αξιολόγησης των μέτρων, καθώς και η υποχρέωση παροχής στην αρμόδια αρχή των αναγκαίων στοιχείων για τον έλεγχο της τήρησης των όρων της αδείας».7

Το αργότερο μέχρι τις 26.9.2009, η αρμόδια αρχή έπρεπε να είχε εξασφαλίσει ότι «όλες οι ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές ...υφίστανται επεξεργασία και ανακύκλωση μέσω συστημάτων που συνάδουν τουλάχιστον με την κοινοτική νομοθεσία, ιδίως όσον αφορά την υγεία, την ασφάλεια και τη διαχείριση αποβλήτων...».8  

Προφανώς, οι προϋποθέσεις αυτές δεν υφίστανται, διότι η εκτέλεση της ενιαίας άδειας εγκατάστασης-λειτουργίας της επιχείρησης έχει ανασταλεί από το 2007.9

Υπενθυμίζεται ότι η προστασία της δημόσιας υγείας αποτελεί πρωταρχική υποχρέωση της πολιτείας.10

Σύμφωνα με το ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, οι ομάδες που συμβάλλουν στην δημόσια συζήτηση διαδίδοντας πληροφορίες για το περιβάλλον και την υγεία, εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον· στο πλαίσιο αυτό, ακόμα και η υπερβολή ή ή πρόκληση είναι ανεκτές.11 Σε κάθε περίπτωση, δραστηριότητες που προσελκύουν την προσοχή των αρχών σε ευαίσθητα θέματα δημοσίου συμφέροντος, όπως το περιβάλλον ή η δημόσια υγεία, προστατεύονται καταρχήν από το άρθρο 10 της ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ (το οποίο αναφέρεται στην ελευθερία της έκφρασης).12

Για τους λόγους αυτούς, προκαλεί ιδιαίτερο προβληματισμό η άσκηση μηνύσεων για συκοφαντική δυσφήμιση κατά πολιτών που διαμαρτύρονταν κατά του χυτηρίου.

Κλείνοντας, θα θέλαμε να σας διαβεβαιώσουμε ότι είμαστε στην διάθεσή σας για διευκρινήσεις.

Με εκτίμηση,

Γιώργος Χασιώτης

Συντονιστής Νομικής Ομάδας Υποστήριξης Πολιτών WWF-Ελλάς

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ

1. ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑ ΠΛΗΜΜΕΛΕΙΟΔΙΚΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

2. ΓΡΑΦΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΝΟΜΑΡΧΗ, Ν.Α. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

3. Ν.Α. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΩΝ, ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

4. ΔΗΜΟΣ ΑΡΝΑΙΑΣ, ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΑΡΧΟΥ

Παραπομπές

1 Πρβλ. 2§1 εδ. α΄ ΚΟΙΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 6919/2004 (Δ' 248, διόρθωση Δ' 416), όπως ιδίως τροποποιήθηκε από την ΚΟΙΝΗ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ 39542/2008 (Α.Α.Π. 441). Εκεί, προβλέπεται ότι οι δραστηριότητες των υποκατηγοριών 1 και της Πρώτης Κατηγορίας της ΚΟΙΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 15393/2332/5.8.2002 (Β' 1022), εκτός από ορισμένες ρητά αναφερόμενες περιπτώσεις. Το χυτήριο ανάκτησης μολύβδου εμπίπτει (α) στην 4η ομάδα, στοιχείο 1 (εγκαταστάσεις επεξεργασίας επικίνδυνων αποβλήτων) · (β) στην 9η ομάδα, στοιχείο 181 (παραγωγή μολύβδου από scrap) · (γ) στην 9η ομάδα, στοιχεία 189 και 190 (χύτευση ελαφρών και άλλων μη σιδηρούχων μετάλλων). Καμία από αυτές δεν περιλαμβάνεται στις κατ’ εξαίρεση επιτρεπόμενες δραστηριότητες, κατά την ΚΟΙΝΗ  ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ 6919/2004, όπως η τελευταία ισχύει.

2 A. M. Bernardes, D. C. R. Espinosa and J. A. S. Tenório, ‘Recycling of batteries: a review of current processes and technologies’, Journal of Power Sources, 130 (2004), 291-298 · J.G.S. Robertson and others, ‘Analysis of lead/acid battery life cycle factors: their impact on society and the lead industry’, Journal of Power Sources, 67, 225-236 · C. Collivignarelli, V. Riganti and G. Urbini, ‘Battery lead recycling and environmental pollution hazards’, Conservation & Recycling, 9 (1986), 111-125 · A. Zabaniotou, E. Kouskoumvekaki and D. Sanopoulos, ‘Recycling of spent lead/acid batteries: the case of Greece’, Resources, Conservation and Recycling, 25 (1999), 301-317· F. Ahmed, ‘The battery recycling loop: a European perspective’, Journal of Power Sources, 59, 107-111 · Breen J.J. and Stroup C. (ed.), Lead

Poisoning: Exposure, Abatement, Regulation [CRC/Lewis Publishers, Boca Raton, 1995], 63-67. Πρβλ. και Μ. Καταφιώτη, Εκτίμηση των Περιβαλλοντικών Συνθηκών στον Νομό Χαλκιδικής Όσον Αφορά τα Βαρέα Μέταλλα [Πανεπιστήμιο Πατρών, 2008], 91-107. Ειδικά για τις επιπτώσεις στην δημόσια υγεία της έκθεσης σε μόλυβδο, P. Grandjean, ‘Widening perspectives of lead toxicity. A review of health effects of lead exposure in adults’, Environmental Research, 17 (1978), 303-321 · S Tong, Y E von Schirnding and T Prapamontol, ‘Environmental lead exposure: a public health problem of global dimensions’, Bulletin of the World Health Organization, 78 (2000), 1068- 1077 · E K Silbergeld, ‘Implications of new data on lead toxicity for managing and preventing exposure’, Environmental Health Perspectives, 89 (1990), 49-54.

3 UNEP-Secretariat of the Basel Convention, Technical Guidelines for the Environmentally Sound Management of Waste Lead-acid Batteries [Secretariat of the Basel Convention, 2003], 26-51· Fewtrell L, Kaufmann R, Pruss-Ustun A., Lead: assessing the environmental burden of disease at national and local level [Geneva, World Health Organization, 2003 (WHO Environmental Burden of Disease Series, No. 2)].

4 6(ΙΙ)(Α) και (ΙΙ)(Α)(2.2)(στ) Π.Δ. 115/2004 (Α' 80). Το επικίνδυνο απόβλητο είναι οι «μπαταρίες μολύβδου», με κωδικό 16 06 01*, καθώς και τα απόβλητα της δευτερογενούς επεξεργασίας (σκόνες, σκωρίες, σωματίδια, λάσπες, πλάκες φίλτρων), με κωδικούς 10 04 01* έως 10 04 09* [Παράρτημα Ι ΚΟΙΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Η.Π. 13588/2332/2006, Β' 383].

5 European Commission, Integrated Pollution Pollution Prevention and Control (IPPC) Reference Document on Best Available Techniques [European Commission, 2001], 2.8-2.9.

6 Παράρτημα ΙΙ, σημείο 2.5 ΚΟΙΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 15393/2332/2002 (Β' 1022).

7 9§1 και 9§4-9§5 ΟΔΗΓΙΑΣ 2008/1· 12§3 περ. (β) ΚΟΙΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 11014/703/Φ104/2003 (Β ' 332).

8 12§1 περ. (β) ΟΔΗΓΙΑΣ 2006/66· 4(3.1)(Γ) ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 8668/2007 «Έγκριση Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΕΣΔΕΑ)» (Β' 287).

9 Στις 6.6.2007, ο πρόεδρος του Ε' τμήματος εξέδωσε προσωρινή διαταγή αναστολής εκτέλεσης [52§5 Π.Δ. 18/1989 (Α' 8), όπως ίσχυε τότε] της ενιαίας άδειας εγκατάστασης-λειτουργίας του χυτηρίου ανάκτησης.

10 21§3Σ· 11 Ν. 1486/1984 (ΦΕΚ Α' 32) «Κύρωση Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη»· 1 N. 3370/2005 (ΦΕΚ Α' 176)(«[η] δημόσια υγεία είναι επένδυση για τη διατήρηση και βελτίωση του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας. Ως δημόσια υγεία ορίζεται το σύνολο των οργανωμένων δραστηριοτήτων της πολιτείας και της κοινωνίας, που είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες και αποβλέπουν στην πρόληψη νοσημάτων, στην προστασία και την προαγωγή της υγείας του πληθυσμού, στην αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η δημόσια υγεία ...απευθύνεται κυρίως σε πληθυσμούς και κοινότητες...Η δημόσια υγεία είναι, πρωτίστως, άσκηση δημόσιας πολιτικής και γίνεται με την ευθύνη

του κράτους»]· 1 Π.Δ. 115/2004 (Α' 80)· Κεφ. 2 ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΕΣΔΕΑ)[4 ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 8668/2007 (Β' 287)] · 1, 4§1 εδ. α ' ΚΟΙΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ αριθμ. Η.Π.13588/725/28.3.2006 «Μέτρα, όροι και περιορισμοί για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ για τα επικίνδυνα απόβλητα» (ΦΕΚ Β' 383).

11 Απόφαση ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Steel And Morris κατά Ηνωμένου Βασιλείου της 15.2.2005 (προσφυγή υπ’ αριθμόν 68416/01), §89-§90 [διανομή φυλλαδίου σε περιβαλλοντική καμπάνια] : “ [t]he Government have pointed out that the applicants were not journalists, and should not therefore attract the high level of protection afforded to the press under Article 10. The Court considers, however, that in a democratic society even small and informal campaign groups, such as London Greenpeace, must be able to carry on their activities effectively and that there exists a strong public interest in enabling such groups and individuals outside the mainstream to contribute to the

public debate by disseminating information and ideas on matters of general public interest such as health and the environment. Nonetheless, the Court has held on many occasions that even the press “must not overstep certain bounds, in particular in respect of the reputation and rights of others and the need to prevent the disclosure of confidential information ...”. The safeguard afforded by Article 10 to journalists in relation to reporting on issues of general interest is subject to the proviso that they act in good faith in order to provide accurate and reliable information in accordance with the ethics of journalism, and the same principle must apply to others who engage in public debate. It is true that the Court has held that journalists are allowed “recourse to a degree of exaggeration, or even provocation”, and it considers that in a campaigning leaflet a certain degree of hyperbole and exaggeration is to be tolerated, and even

expected…”

12 10§1 Ν.Δ. 54/1974 [«[π]αν πρόσωπον έχει δικαίωμα εις την ελευθερίαν εκφράσεως. Το δικαίωμα τουτο περιλαμβάνει την ελευθερίαν γνώμης ως και την ελευθερίαν λήψεως ή μεταδόσεως πληροφοριών ή ιδεών, άνευ επεμβάσεως δημοσίων αρχών...»], όπως ιδίως έχει ερμηνευτεί από την απόφαση ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Vides Aizsardzības Klubs κατά Λεττονίας της 27.5.2004 (προσφυγή υπ’ αριθμόν 57829/00), §40-§41 [άσκηση δίωξης για συκοφαντική δυσφήμιση κατά οργάνωσης που κατήγγειλε ολιγωρία δημάρχου μπροστά σε αυθαίρετη δόμηση]: “ [i]n the Court’s view, the applicant organisation had expressed a personal legal opinion amounting to a value judgment. It could not therefore be required to prove the accuracy of that assessment. In that connection the Court held that, in a democratic society, the public authorities were, as a rule, exposed to permanent scrutiny by citizens and, subject to acting in good faith, everyone had to be able to draw the

public’s attention to situations that they considered unlawful…”