Η σχέση τους με τους ανθρώπους χαρακτηρίσθηκε …. μαγική καθώς αποτέλεσαν το χώρο διαβίωσης των πρώτων κατοίκων της Ελλάδας, ενώ η επιβλητική μορφή τους αλλά και οι πολύτιμες και πολυποίκιλες παροχές τους, προκάλεσαν τη σύνδεση με θεούς, παραδόσεις και μύθους.
Το χαρακτήρα του “μαγικού” που είχαν για τους αρχαίους πρόγονούς μας τα δρυοδάση, ερευνά ο καθηγητής της Σχολής δασολογίας και φυσικού περιβάλλοντος του Α.Π.Θ. Αχιλλέας Γερασιμίδης, ο οποίος θα μιλήσει σε ημερίδα που διοργανώνεται αύριο, από τη Σχολή, με αφορμή την “Ημέρα Μαγείας των φυτών” που γιορτάζεται διεθνώς υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Επιστημών των Φυτών (European Plant Science Organisation -EPSO).
Σύμφωνα με τον καθηγητή, στους αρχαίους Έλληνες οι αναμνήσεις που διατηρήθηκαν με την παράδοση από την πρωτόγονη σχέση των ανθρώπων με τις δρύες, εμπεριέχονται χαρακτηριστικά στη φράση της Πηνελόπης στην Οδύσσεια “ου γαρ από δρυός έσσι παλαιφάτου ουδ’ από πέτρης”, δηλαδή “ο άνθρωπος δεν είναι παλαιότερος από τη δρυ και την πέτρα”.
Η σύνδεση των πρώτων ανθρώπων με τις δρύες φαίνεται και στο χαρακτηρισμό του βαλανιδιού ως “μητέρα μητρός” διότι, κατά τον Τρύφωνα τον Γραμματικό, από το βαλανίδι έγιναν οι δρύες και από τις δρύες, σύμφωνα με το μύθο, προήλθαν οι άνθρωποι.
αποστολή άρθρου Δημήτρης Κ.
“Η σύνδεση της προέλευσης των ανθρώπων από τις δρύες αποδίδεται με το γεγονός ότι αυτές αποτέλεσαν τις πρώτες κατοικίες τους, στοιχείο που φανερώνει το σημαντικό ρόλο που έπαιξαν τα δρυοδάση στην επιβίωση και εξέλιξη του ανθρώπου” λέει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο κ. Γερασιμίδης.
Oι δυνατότητες διατροφής και διαμονής που εξασφάλιζαν τα δρυοδάση ήταν οι πρώτες παροχές που εκτιμήθηκαν και αξιοποιήθηκαν από τους αρχαίους Ελληνες. Στη συνέχεια, παράλληλα με την προοδευτική εξέλιξη και βελτίωση των τεχνικών συγκομιδής, επεξεργασίας και αξιοποίησης του ξύλου, μεγιστοποιήθηκε η σημασία των δρυών, καθώς αυτές παρέχουν, άφθονα και σε άριστη ποιότητα, την πολυτιμότερη πρώτη ύλη για κατασκευές και ενέργεια, δηλαδή το ξύλο ή, σύμφωνα με τη χαρακτηριστική αρχαία ονομασία του, την “ύλη”.
Δρυς η θεραπευτική
Επιπλέον, στα αρχαία κείμενα, όπως υπογραμμίζει ο καθηγητής δασολογίας, εντοπίζεται μία ακόμη δυνατότητα αξιοποίησης των δρυών, όχι ιδιαίτερα γνωστή.
Πρόκειται για τις θεραπευτικές ιδιότητες που έχουν τα επιμέρους τμήματα ή όργανα της δρυός, όπως ο φλοιός, το σπέρμα και το κύπελλο του καρπού καθώς και τα φύλλα. Κατά μία αναφορά του Διοσκουρίδη τα μέρη του δένδρου χρησιμοποιούνται, κονιορτοποιημένα ή μη, είτε ως επιθέματα είτε ως αφεψήματα σε περιπτώσεις αιμορραγιών, αιμοπτύσεων, επούλωσης και αντισηψίας τραυμάτων, στους πόνους της έμμηνης ρύσης, σε στομαχικές διαταραχές, ως εμετικά βοηθήματα, αλλά και ως διουρητικά.
“Η μεγάλη αξία και η απεριόριστη δυνατότητα χρήσης και αξιοποίησης της δρυός, καλύπτοντας βασικές ανάγκες είτε επιβίωσης, είτε διαβίωσης και βελτίωσης του τρόπου ζωής των αρχαίων Ελλήνων, δικαιολογούν την αφιέρωση του δένδρου αυτού στο μέγιστο θεό, το Δία” συμπληρώνει ο κ.Γερασιμίδης, υπενθυμίζοντας ότι, φημισμένη ιερά δρυς ήταν αυτή του μαντείου της Δωδώνης, που υπήρξε ο αρχαιότερος και ένας από τους πιο φημισμένους ιερούς τόπους της αρχαίας Ελλάδας.
Ο Δίας, άλλωστε, δεν υπήρξε θεός και προστάτης μόνο των δρυών – δένδρων, αλλά και των “δρυμών”, δηλαδή των δρυοδασών. Μέσα στους δρυμούς ζούσαν οι νύμφες Δρυάδες και Αμαδρυάδες, που ήταν κόρες του Δία και κάθε μία συνδεόταν με ένα δένδρο τόσο στενά, που όταν ξεραινόταν ή κοβόταν το δένδρο της, πέθαινε και η ίδια.
Η σημασία της δρυός ως δένδρου του βασιλιά των θεών, του Δία, και η απόπειρα εξομοίωσης των ηγετών με αυτόν, αντικατοπτρίζεται στη χρήση χρυσών ή επίχρυσων στεφάνων με μορφή κλάδων δρυός ως κτερισμάτων σε ταφές ηγεμόνων.
“Χαρακτηριστικά παραδείγματα”, καταλήγει ο κ.Γερασιμίδης, “αποτελούν τα δύο δρύινα στεφάνια που βρέθηκαν στους βασιλικούς τάφους της Bεργίνας, το πρώτο, στον τάφο του βασιλιά Φιλίππου, πάνω από τη λάρνακα με τα οστά του νεκρού και το δεύτερο, στον ώμο υδρίας με τα οστά του νεκρού, στον ονομαζόμενο τάφο του πρίγκιπα. Το στεφάνι αυτό, αν και δεν είναι τόσο βαρύτιμο όσο το πρώτο, αποτελεί ένα από τα ωραιότερα και επιβλητικότερα χρυσά στεφάνια που έχουν σωθεί”.
ΑΠΕ 17/5/2013 - ΚΕΡΔΟΣ
Με αφορμή την “Ημέρα Μαγείας των φυτών” που γιορτάζεται διεθνώς υπό την αιγίδα του
Ευρωπαϊκού Οργανισμού Επιστημών των Φυτών (European Plant Science Organisation -EPSO), θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση αύριο 18/5/2013 στον Δασοβοτανικό κήπο της Σχολής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος.
Περισσότερες πληροφορίες εδώ
αποστολή άρθρου Δημήτρης Κ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου